Chiều tối thứ Bảy 13-4-2013, từ miệt Chợ Lớn tôi cỡi ngựa sắt già ra Saigon xem xuất 18g của chương trình nghệ thuật À Ố Show với tâm trạng háo hức khó tả. Ít lâu nay tôi nghe thiên hạ giang hồ và bằng hữu, đạo hữu râm ran hít hà vì chương trình này nhiều rồi, nên khi nàng Vũ Kiều Linh – ngoại hiệu là Linh À Ố – giám đốc truyền thông của chương trình mời đi xem, tôi chộp lấy cơ hội bằng cả 2 tay nắm cứng ngắt thêm 2 cái cẳng ôm khít rịt (nắm và ôm chiếc vé mời thôi à nghen, chớ có suy diễn mang tội!)

Tôi gọi À Ố Show là một chương trình nghệ thuật tạp kỷ dân gian và hiện đại. Nó kết hợp nhiều loại hình nghệ thuật sân khấu như xiếc đu dây, xiếc nhào lộn, xiếc tung hứng, xiếc thăng bằng, kịch câm, tuồng cổ, múa, hò vè hát lý, đờn ca tài tử, vọng cổ, hip hop, tạo hình, xếp hình,… lại với nhau bằng nhiều thủ pháp nghệ thuật tài tình, đa dạng và dí dỏm.

Chỉ nội với cái tên À Ố là đã cho thấy cái tính dân gian Việt Nam của chương trình, cứ nghe văng vẳng như có tiếng kêu thốt lên từ một làng quê Bắc bộ nào đó. Chưa cần biết ý nghĩa chính danh của cái tên show À Ố, tôi chỉ thấy rằng trong suốt 60 phút của buổi diễn, tôi liên tục hết kêu “à” lên với những phát hiện (à ra thế) rồi lại bật lên tiếng “ố” vì ngạc nhiên và thú vị.

Đạo cụ chính của À Ố Show là những vật dụng hàng ngày của người nông thôn làm bằng mây tre. Chủ đạo là những chiếc thúng, có những chiếc to đùng như chiếc thuyền thúng, những chiếc nón lá, những chiếc quang gánh, những chiếc sọt, những cây cột tre,… Các diễn viên nghệ nhân cách điệu chúng – đôi khi có tính ước lệ của tuồng cổ, xếp đặt chúng, kết hợp chúng lại với nhau để diễn tả những hoạt cảnh, những sinh hoạt trong cuộc sống ở nông thôn và chốn thị thành, từ thời cổ tích xa xưa cho tới thời híp hóp hiện đại. Trong hầu hết thời gian của show diễn, các diễn viên trẻ trong những trang phục của người nông thôn phương Bắc hay vùng Nam bộ biểu diễn những tiết mục xiếc trên nền dân ca 3 miền với những làn điệu nhạc dân tộc từ những nhạc cụ dân tộc trình diễn Live. Khán giả không chỉ được xem À Ố tái tạo lại cuộc sống của người Việt mà còn được nghe những làn điệu ca cổ 3 miền, trong đó có cả một đoạn vọng cổ thiệt là nhức nhối.

Nàng Linh À Ố nói với tôi rằng mỗi buổi diễn là một nỗ lực hoàn thiện của tập thể và các buổi diễn thường có những sự khác nhau trong dàn dựng và biểu diễn, bởi chương trình không có kịch bản cố định. Đó là lý do mà mỗi lần đi xem biểu diễn, khán giả sẽ có những cảm nhận khác và phát hiện ra những điều mới mẻ, nhờ đó cũng tránh được sự nhàm chán. Tôi thì suy ra từ chính mình mà cho rằng mỗi lần xem À Ố Show, người ta sẽ khám phá được nhiều hơn và hiểu sâu rộng hơn được những tầng lớp ý nghĩa của những gì đang diễn ra trên sân khấu.

Từng đi nhiều nước trên thế giới, tôi đã được thưởng thức những chương trình nghệ thuật đặc trưng của dân tộc xứ người của từng vùng miền, từng địa phương. Và tôi luôn đau đáu trong lòng một ước muốn có những chương trình nghệ thuật Việt Nam đặc sắc phục vụ cho khách du lịch nước ngoài vừa giải trí, vừa hiểu thêm về văn hóa Việt. Mãi đến bây giờ, tôi mới tìm được một chương trình nghệ thuật Việt như thế mà mình ưng cái bụng: À Ố Show.

Tất nhiên, chỉ mới bắt đầu được chiềng làng nước từ tháng 2-2013, À Ố Show chắc chắn vẫn còn cần được hoàn thiện hơn nữa. Có cái cần tăng liều lượng và bổ sung thêm, nhưng cũng có phần hơi bị sa đà. Chẳng hạn, khán giả sẽ đỡ bỡ ngỡ và có thể chuẩn bị tinh thần tốt hơn để xem biểu diễn nếu như khi vào rạp, họ có được một tờ brochure giới thiệu thông tin cơ bản về chương trình, cũng như sau đó mang tờ thông tin này về nhà, về nước làm kỷ niệm (dĩ nhiên còn quảng bá cho người khác nữa chớ). Ở các nước mà tôi từng tới, người ta phục vụ như vậy. Nhưng biết đâu chừng, ở đây những người dàn dựng À Ố Show lại muốn cho khán giả tự khám phá dần trong sự bất ngờ.

À Ố Show là một xã hội và văn hóa Việt Nam thu nhỏ. Người Việt coi xong càng thêm thú vị với quê hương mình. Người nước ngoài xem xong sẽ có thêm nhiều ý niệm về một đất nước có tên Việt Nam. Không cần phải thuyết mình. (Nhưng người nước ngoài sẽ càng được thưởng thức sâu sắc hơn nếu có người Việt Nam ngồi bên cạnh giải thích cho những tiếng rao, câu hò, những tiếng nói vang lên từ sân khấu). Người ta thưởng thức À Ố Show bằng mắt, bằng tai để cuối cùng hội tụ lại với cảm xúc thăng hoa trong đầu. Tôi đã có cái cảm giác mình như là một chiếc thuyền nan, một chiếc thuyền thúng hay một chiếc xuồng ba lá dập dềnh thả trôi theo những dòng nước, những dòng đời trên cả ba miền đất nước. Ngoại trừ những gì ở miền Bắc và ở miền Trung thì tôi được khám phá thêm; còn tất cả những gì ở miền Nam thì tôi đều đã từng trải nghiệm – ký ức và hiện tại đan xen nhau. À Ố Show biến tôi thành “Tôi À Ố” sau khi rời Nhà hát.

Cảm ơn các tác giả và các diễn viên của À Ố Show đã cho tôi có được một buổi thưởng thức nghệ thuật trên cả tuyệt vời mà rất hiếm hoi mới có được. Các bạn đã giúp tôi thêm thú vị vì là một người Việt Nam. Cảm ơn nàng Linh À Ố đã tạo cơ hội quá tuyệt này cho tôi (please keep on).

À Ố Show hiện chủ yếu được diễn tại Nhà hát Quân đội (Hà Nội) và Nhà hát Thành phố (TP.HCM). Giá vé chính thức ngồi ở khu Platinum (phía trên) là 1.450.000 đồng, khu Diamond là 1.050.000 đồng (ở cuối khán phòng), và khu Gold là 630.000 đồng. Ở Saigon, vé xem À Ố Show có thể mua tại Saigon Tourist hay phòng vé của nhà hát TP, hoặc gọi số phone (08) 6281 6893.

Chắc chắn có những người lăn tăn với giá vé như vậy trong mặt bằng thị trường Việt Nam hiện nay. Vậy mà nhà hát gần kín chỗ. Coi rồi mới thấy đáng đồng tiền bát gạo – tất nhiên nếu như có khả năng. Rất đông khán giả nước ngoài. Tôi nghĩ rằng thực tế cuộc sống vẫn có nhu cầu về những chương trình nghệ thuật chất lượng cao, được đầu tư đúng mức để phục vụ cho những ai thật sự có nhu cầu và khả năng thụ hưởng.

PHẠM HỒNG PHƯỚC

(Saigon 13-4-2013)

MỘT SỐ HÌNH ẢNH CHỤP TRONG BUỔI DIỄN À Ố SHOW TẠI NAH2 HÁT THÀNH PHỐ HCM TỐI 13-4-2013

Tôi và nàng Linh À Ố.

Tấm biển chỉ dẫn này cũng theo phong cách “À Ố”.

Rất đông khán giả nước ngoài.

Trà đá và trà chanh đá được phục vụ miễn phí.

Những món quà vặt và nước uống này thì phải trả tiền.

Tôi và một số diễn viên sau buổi diễn.