Tại vòng chung kết Hội chợ Khoa học và Kỹ thuật ứng dụng Quốc tế Intel ISEF (International Science and Engineering Fair) 2013 tại Phoenix (bang Arizona) từ 12 tới 17-5-2013, có một số bạn khuyết tật. Nặng nhất là bạn Noam Ottolenghi, 17 tuổi, học sinh trường trung học Yachad Modi’in ở thành phố Modi’in (Israel).

Đề tài dự thi của bạn là “Phương pháp ước tính khối lượng hạt Higgs trong Higgs phân rã” thuộc bảng Vật lý và thiên văn học. Higgs boson là một hạt cơ bản giả thiết trong vật lý phần tử được đưa ra hồi năm 1964.

Nhìn bạn, tôi lập tức nghĩ tới nhà bác học Stephen Hawking lừng danh trong lĩnh vực vật lý lý thuyết và thiên văn học, người đưa ra giả thiết các lỗ đen (black hole) trong vũ trụ phát ra phóng xạ, thường gọi là “bức xạ Hawking”. Nhà bác học này cũng ngồi xe lăn như bạn, và điều trùng hợp lý thú là cả hai cùng nghiên cứu về vũ trụ.

Khi được xướng tên đoạt giải tư trong bảng Vật lý và thiên văn học, bạn đã làm mọi người trong khán phòng lễ trao giải chính thức của Intel ISEF 2013 sáng 17-5-2013 lặng người vì xúc động trước hình ảnh bạn điều khiển xe lăn leo lên bục vinh quang. Và bạn là một ngoại lệ, để nhận huy chương, bạn phải chạy xe lăn trở xuống phía dưới rồi mới đi vòng tới điểm trao giải.

PHẠM HỒNG PHƯỚC

(Phoenix, Arizona 18-5-2013)