Tôi vốn mê bộ phim thời Chiến tranh thế giới thứ 2 “Saving Private Ryan”. Nhờ đại úy Biệt động Mỹ John H. Miller (Tom Hanks đóng) và đội của ông giải cứu được binh nhì nhảy dù James Francis Ryan (Matt Damon đóng) mà bộ phim… giành được tới 5 giải Oscar năm 1999 trong số 11 giải được đề cử.

Còn bữa nay thì tôi phải thực hiện cái sứ mạng tưởng chừng như Impossible Mission (bất khả thi) là giải cứu chiếc tablet Wintel (CPU Intel Atom Z2760 Clover Trail + hệ điều hành Windows 8) Acer Iconia W510.

Chẳng hiểu sao đang chạy ngon lành, nàng Iconia đột nhiên “cắt đứt dây chuông” (không nhận ra card mạng Wi-Fi) và “cấm khẩu” (disable loa). Cài lại driver mới thì hệ thống đỏng đảnh không thèm nhận. Hỗng lẽ card mạng và loa bị hư? Nếu vậy thì phải nhờ vả tới trung tâm bảo hành Acer trên đường Cao Thắng (Q.3) rồi. Cho dù máy này có chế độ bảo hành quốc tế (ITW – International Travelers Warranty), nhưng cũng hên xui thôi.

Chỉ có điều cái máu vọc sĩ ăn tới não khiến tay chân tôi ngứa ngáy dữ lắm. Chi bằng sẵn dịp xui hiếm có này quậy một chặp, đằng nào thì cũng đã chuẩn bị sẵn tinh thần phải chở nó vô trạm cấp cứu thôi.

Khi cài hoài mà hệ thống không chịu nhận các driver mới, tôi chẩn bệnh và nghi ngờ có thể Windows 8 bị virus tấn công làm xi-cà-que! Vậy là bèn ra y lệnh recovery hệ thống.

Bộ đĩa DVD Recovery kèm theo máy gồm có 3 đĩa: System DVD, Recovery DVD và Recovery DVD Disc 1 of 1. Ngặt một cái là tôi không có ổ DVD giao tiếp USB cho laptop. Cái ổ DVD External của tôi to đùng là loại dành cho desktop, gắn vô tablet giống như bắt nàng tiểu thư phải gá nghĩa cùng gã khổng lồ. (Lại giống như anh chàng khoa học gia Bruce Banner do Eric Bana đóng và nàng tiểu thư con gái tướng quân Betty Ross do Jennifer Connelly đóng trong bộ phim “Hulk”.) Điều quan trọng là nàng Iconia hỗng có chấp nhận cái gã DVD kia, cho dù bị tôi ép đủ cách.

Tôi bèn xoay qua dùng liệu pháp USB Flash drive. Đo dung lượng 3 đĩa DVD là 6,3GB, tôi phải dùng ổ USB Kingston 8GB. Để làm cho ổ USB này có chức năng boot, tôi cầu viện tới phần mềm miễn phí Rufus 1.3.3. Đây là phần mềm có thể tạo ổ USB boot hỗ trợ công nghệ BIOS UEFI của Windows 7 và Windows 8. Nó có thể dùng file ISO của đĩa DVD cài đặt Windows để tạo một ổ USB cài đặt Windows cho các máy không có ổ DVD.

Sau đó, tôi mày mò vô BIOS của Iconia để chỉnh lại cho tablet boot từ ổ USB. Sở dĩ phải mày mò vì nếu có cái docking tích hợp keyboard của Iconia (giá chính hãng khoảng 150 USD, có thêm pin thời lượng 9 giờ, cổng USB, bàn chuột Touchpad) thì rất dễ dàng truy nhập BIOS, ở đây tôi phải dùng bàn phím cảm ứng của tablet. Để vô BIOS, trên màn hình desktop Windows 8, tôi quẹt lên mép phải mở menu ra chọn Settings. Chọn tiếp Change PC Settings. Trên màn hình PC Settings, chọn nhóm General bên cột trái rồi nhấn nút Restart now trong nhóm Advanced startup. Máy restart. Trên màn hình Choose an option, tôi chọn mở mục Troubleshoot. Tiếp theo trên màn hình Troubleshoot, chọn Advanced options. Trên màn hình này, tôi chọn UEFI Firmware Settings. Tablet lại restart để vào màn hình Firmware 5.0 Setup Utility. Ở phần boot có 3 loại thiết bị được hỗ trợ: Windows Boot Manager (boot bằng hệ điều hành Windows), USB HDD và USB CD-ROM. Tôi chọn USB HDD và dùng nút mũi tên di chuyển nó lên vị trí boot số 1. Sau đó Exit với tùy chọn Exit Saving Changes.

Hệ thống yêu cầu phải gắn tablet vào docking hay apdapter nguồn điện trực tiếp trong suốt quá trình recovery.

Ban đầu do mần biếng, tôi làm ổ USB boot dung lượng 2GB và chép đĩa System DVD (đĩa chính) vào. Còn 2 đĩa DVD Recovery được chép vào một ổ USB khác. Hệ thống boot ngon lành, cài đặt khúc đầu êm xuôi, nhưng khi nó báo phải nạp đĩa Recovery DVD Disc 1 of 1 vào ổ CD-ROM, tôi thay ổ USB chứa đĩa này vào thì nó không nhận ra.

Vậy là tôi phải chế một ổ USB boot khác, chép toàn bộ 3 đĩa DVD Recovery vào. Lần này thì quá trình recovery diễn ra suôn sẻ, sau khi boot, hệ thống tự lấy data của đĩa Recovery DVD Disc 1 of 1 để cài đặt. Bi kịch mới lại xảy ra. Trình cài đặt Windows 8 yêu cầu đặt tên PC và username. Nhưng lúc này hệ thống chưa có driver để nhận chuột và bàn phím cảm ứng. Thiệt là tiến thoái lưỡng nan. Tôi như anh chàng quân tử trong bài thơ “Thiếu nữ ngủ ngày” của nữ sĩ Hồ Xuân Hương “Quân tử dùng dằng đi chẳng dứt. Đi thì cũng dở, ở không xong.”

Do tablet chỉ có một cổng micro USB phải dùng cáp chuyển đầu USB chuẩn, tôi phải xa luân chiến, gắn bàn phím USB vào để nhập text rồi gắn chuột USB vào để nhấn nút Next (không thể dùng các phím trên bàn phím để làm việc này). Cứ vậy mà thay tới đổi lui mấy chặp cho tới khi hoàn tất việc cài đặt.

Nhưng cái nàng Iconia câu kết với chàng Windows 8 quyết hành tôi tới cùng. Bây giờ trình cài đặt đòi nạp đĩa System DVD vào ổ CD-ROM. Tôi quạu quá, rủa sao mà chúng nó “ngu quá hỗng chừa chỗ cho người ta ngu cùng”, cái đĩa này đã được chép vô ổ USB và ban đầu nó đã nhận ra ngon lành, vậy mà bây giờ lại đòi, mà lại nghiệt ngã bắt phải dùng ổ CD-ROM mới chịu. Rút ổ USB ra rồi cắm lại vài lần mà nàng ta vẫn đỏng đảnh không thèm nhận, tôi tức mình nhấn nút công tắc “cúp điện” cho nàng biết thế nào là lễ độ.

Sau khi bật điện lại, tablet đã có thể chạy được Windows 8 rồi. Chỉ có điều là Windows chưa được Activate do không có kết nối Internet (nếu muốn Activate qua phone thì phải gọi ra Microsoft Việt Nam ở Hà Nội, cung cấp cho họ một bộ 9 cụm chữ số dài lê thê gọi là ID của hệ thống rồi mới nhận lại bộ key activate gọi là Confirmation ID cũng gồm tới 8 cụm chữ số để nhập vào máy). Điều tệ hơn vợ thằng Đậu là hệ thống chẳng hề nhận ra bất cứ thành phần nào của Acer và Intel để nạp driver mặc định cho chúng. Hỗng lẽ Windows 8 lại ngu ngơ hơn Windows 7 sao ta? Báo hại tablet không thể touch được (bị vô hiệu hóa tính năng chuột và keyboard cảm ứng). Hệ thống chỉ nạp driver cho chú chuột USB của tôi – có nghĩa là chỉ nhận được cổng USB (nhưng nếu có gắn ổ USB chứa driver vô thì cũng đâu thể touch mà thao tác). Tôi bèn chép bộ driver vào thẻ nhớ microSD. Nhưng hệ thống lại không nhận ra thẻ nhớ này vì chưa cài driver cho đầu đọc thẻ nhớ.

Tới nước này thì chỉ còn có nước đi tìm một USB hub nhiều port gắn vào để có thể dùng cả chuột, keyboard và ổ USB. Tôi lại hồi hộp vì không biết số phận của cái card wireless và sound ra sao, liệu có phải chúng “đình công” do hệ thống bị chập cheng hay là bị hư hỏng phần cứng.

Hồi trước tôi có một USB hub, nhưng bỏ ở đâu quên mất, nguyên một buổi tối lục tung cái phòng ngủ giống như kho tạp hóa của tôi mà không tìm thấy. Sáng ra, tôi chạy ra cửa hàng linh kiện máy tính Gia Khang của anh bạn Nghị trên đường Bùi Thị Xuân để tậu một USB hub 4-port. Dù rất khoái chuẩn kết nối siêu tốc mới USB 3.0, nhưng do giá hub chuẩn này đắt gấp 4 lần USB 2.0, tôi đành “người cũ xài đồ cũ”.

Với bửu bối này, tôi có thể gắn cả chuột, keyboard và ổ USB vào tablet để cài lại bộ driver mới nhất cho nàng Iconia. Hên quá chừng, card wireless và sound đã hoạt động lại như cũ. Nàng tiểu thư Iconia lại tiếp tục cặp kè với tôi. Thấy mà bắt ghét! Hỗng biết nàng có hàm ơn cứu mạng của tôi chăng?

Có một số bạn thắc mắc rằng tablet chạy Windows 8/Windows RT và chạy Android, cái nào ngon hơn? Một câu hỏi thiệt là “dễ xa nhau”. Tôi là fan của cả Microsoft lẫn Google, hỗng lẽ xúi mọi người xài loại thiết bị chạy được cả 2 hệ điều hành này. Thật ra mỗi hệ điều hành dành cho những người có nhu cầu và thị hiếu riêng. Windows và Android cũng được phát triển cho những mục đích sử dụng khác nhau. Với một tablet chạy Windows, bạn sẽ không phải lăn tăn gì về tính tương thích và kết nối giữa PC, laptop và tablet của mình – tính dùng chung rất cao – đặc biệt là về dữ liệu và các phần mềm ứng dụng. Kho ứng dụng Windows Store với hơn 80.000 ứng dụng (tính tới đầu tháng 6-2013), trong khi kho ứng dụng Google Play cho Android có tới hơn 850.000 ứng dụng (tính tới tháng 4-2013). Ứng dụng cho Android cực kỳ phong phú (hầu như App Store có gì là Google Play có cái đó) và hầu hết là free. Ứng dụng cho Windows 8/RT thì ngược lại. Windows 8 là một hệ điều hành đóng và thương mại với tính chuyên nghiệp cực cao; còn Android là một hệ điều hành mở, miễn phí. Không biết có do phần cứng khác nhau không hay ở đặc thù hệ điều hành mà tính năng cảm ứng ở Android mượt mà và “phê” hơn ở Windows 8. Android cũng chạy nhẹ hơn và đặc biệt là chiếm ít dung lượng ổ lưu trữ (chỉ nội hệ điều hành thôi, chưa có bất cứ ứng dụng nào, Windows 8 đã ngốn hết 16GB trên ổ lưu trữ 32GB của nàng Iconia). Windows 8 dành cho những người tham công tiếc việc và muốn mọi tác vụ đều chuyên nghiệp ở mức tối ưu cho dù trong môi trường di động. Những cô gái trẻ và những bà cụ già chỉ có nhu cầu tablet là… tablet, đơn giản, nhiều tính giải trí và kết nối thì Android hấp dẫn họ hơn.

PHẠM HỒNG PHƯỚC

(Saigon 29-6-2013)