Một bữa nọ, một người đàn ông đi vào một khu rừng rậm và bị một chú khỉ mào đen (black macaque) giật mất chiếc máy ảnh. Sau đó, chú khỉ này đã dùng chiếc máy ảnh đó để chụp ảnh tự sướng (selfie). Thật ra, đó là cách người ta kể thôi, chứ có lẽ do vô tình mà chú khỉ nhấn phải nút chụp ảnh mình.

Tấm ảnh tự sướng do khỉ chụp đã được đưa lên mạng Wikimedia Commons từ 2011 cho mọi người thoải mái tải về. Nó được link với nguồn từ báo Anh The Guardian ngày 5-7-2011. Nhưng chuyện rắc rối đã xảy ra khi chủ nhân của chiếc máy ảnh đó kiện yêu cầu Wikimedia gỡ tấm ảnh đó xuống với lý do việc cho tải miễn phí nó đang làm anh ta mất thu nhập và khẳng định rằng mình là người giữ bản quyền đối với tấm ảnh đó.

Báo Anh Telegraph (7-8-2014) cho biết chủ chiếc máy ảnh là nhà nhiếp ảnh chuyên nghiệp Anh David Slater chuyên chụp ảnh thiên nhiên. Anh khẳng định mình là chủ của tấm ảnh vì chính anh đã tạo điều kiện cho tấm ảnh đó ra đời.

David Slater

Trang Yahoo News đã tham khảo Joshua D. Cohen, một luật sư về sở hữu trí tuệ, và được ông này giải thích: một tấm ảnh do một con vật chụp không phải là đối tượng của việc bảo hộ quyền sở hữu tương tự như một tấm ảnh do con người chụp. Đơn giản là như vậy. Luật sư Cohen nói: “Bạn phải là một con người thì mới được nhận quyền bản quyền. Và cho dù tổ chức đấu tranh cho quyền loài vật PETA có thể không đồng ý, quyền của loài vật không bao gồm quyền sở hữu bản quyền.”

Tất nhiên là Wikimedia, một tổ chức phi lợi nhuận đằng sau Wikipedia, đã từ chối yêu cầu của nhà nhiếp ảnh Slater. Họ lập luận rằng ai nhấn nút máy ảnh thì người đó là tác giả của tấm ảnh. Trong trường hợp này, người nhấn nút là một chú khỉ, không là đối tượng được bảo vệ bởi quyền sở hữu tác phẩm, nên tấm ảnh đó là tài sản của công chúng.

Báo Telegraph đã tổ chức một cuộc thăm dò online về vụ này. Tính tới 5g30ph chiều 7-8-2014, với 31.139 người bỏ phiếu, có 42,42% cho rằng chú khỉ là chủ tấm ảnh; 41,14% nói Slater có quyền sở hữu; và 16,44% cho tấm ảnh là tài sản của công chúng.

Slater thề sẽ chiến đấu tới cùng để buộc mạng Wikimedia phải gỡ tấm ảnh khỉ xuống. Hỗng lẽ khỉ chụp ảnh khỉ tự sướng để dẫn tới chuyện người làm trò khỉ với nhau?

PHẠM HỒNG PHƯỚC

(Saigon 8-8-2014)

+ Nguồn ảnh: Internet. Thanks.

+ Có trên báo Tuổi Trẻ Mobile ngày 7-8-2014 (http://m.tuoitre.vn/)