Khi chỉ còn chưa đầy 6 tháng nữa là đi được một nửa của nhiệm kỳ thứ hai và mới nửa tháng sau khi mừng sinh nhật thứ 53, Tổng thống Mỹ Barack Obama đang lâm vào một tình cảnh cực kỳ khó khăn, rối rắm và đau đầu. Ngày 18-8-2014, ông đã phải bỏ dở một cuộc nghỉ hè 2 tuần tại đảo Martha’s Vineyard (bang Massachusetts) để quay về thủ đô Washington trực tiếp lo giải quyết những cuộc khủng hoảng dầu sôi lửa bỏng. Đây là một trong những lần hiếm hoi một tổng thống Mỹ phải bỏ dở kỳ nghỉ của mình. Điều đó nói lên mức độ nghiêm trọng của tình hình.

Về đối nội, cả nước Mỹ đang hồi hộp theo dõi diễn biến của cuộc bạo loạn kéo dài tại thành phố Ferguson (bang Missouri) do hậu quả của việc thanh niên da đen 18 tuổi Michael Brown bị một cảnh sát bắn chết khi đang đi cùng một người bạn trên một con đường khu dân cư chiều 9-8-2014. Việc một người dân bị cảnh sát bắn chết đã tệ rồi, vụ này còn nghiêm trọng hơn nữa khi nạn nhân là một người da đen không vũ khí, người nổ súng là một cảnh sát da trắng, nạn nhân bị trúng tới 6 phát đạn, và sự việc xảy ra ở khu có đông người da đen sinh sống.

Những đám đông người da đen ở vùng ngoại ô St. Louis đã bạo động với danh nghĩa đòi công lý cho nạn nhân. Có cả những người từ những bang khác tới tham gia. Những vụ đốt phá, cướp bóc đã xảy ra. Tình hình đã vượt khỏi sự kiểm soát của cảnh sát buộc Thống đốc bang Jason Kander phải triển khai lực lượng Vệ binh Quốc gia của bang tới đối phó. Ngày 19-8, hãng tin truyền hình NBC News cho biết có ít nhất 78 người đã bị cảnh sát bắt giam (con số này nhiều gấp đôi số do nhà chức trách công bố). Hầu hết can tội chống lại lệnh giải tán. Ngày 19-8, cách chỗ bạo loạn vài dặm, một người đàn ông da đen 23 tuổi đã bị cảnh sát bắn chết vì không chịu bỏ con dao trên tay theo yêu cầu của nhà chức trách. Lửa lại bị đổ thêm dầu.

Cảnh sát đang buộc những người dân Ferguson ở nơi bạo loạn đầu hàng.

Vụ Ferguson một lần nữa gióng hồi chuông báo động về tình trạng cảnh sát bắn dân chúng một cách bừa bãi. Cảnh sát có cái lý của họ, khi mà công việc của họ ngày càng thêm căng thẳng và nguy hiểm giữa một xã hội đầy ắp súng đạn (ước tính số súng trong dân chúng là 101 khẩu súng cho mỗi 100 người dân). Không chỉ có nguy cơ từ bọn khủng bố, cảnh sát còn bị đe dọa bởi tình trạng người dân ngày càng căng thẳng, ức chế do suy thoái kinh tế, cuộc sống khó khăn tới mức dễ bùng nổ. Cảnh sát một số nơi được phép bắn chết chứ không phải bắn bị thương những đối tượng mà họ cho là đe dọa tính mạng mình. Trong nội bộ cảnh sát, họ ngầm đồng ý với nhau thà bắn lầm rồi chịu tù một thời gian còn hơn là mất mạng.

Bên cạnh đó, nạn kỳ thị chủng tộc cũng rất nhức nhối trong xã hội Mỹ. Mặc dù không còn quá tệ hại như thời của bọn phân biệt chủng tộc KKK từ nửa đầu thế kỷ 20 trở về trước, nhưng ngày nay ở Mỹ, người da trắng vẫn cho mình là “lớp trên”. Có thể nói rằng, ở Mỹ bình đẳng giới còn tốt xa hơn là bình đẳng sắc tộc.

Trong cuộc khủng hoảng Ferguson, Tổng thống Obama còn có một thế kẹt khi là người da màu đầu tiên trở thành chủ nhân Nhà Trắng. Tất nhiên, trong những vụ việc tương tự, tổng thống nào cũng ở thế kẹt vì màu da của mình, nhưng đây là lần đầu tiên trong lịch sử có một tổng thống Mỹ cùng màu da với nạn nhân.

Nhà báo Mỹ James Foley bị quân ISIS hành quyết dã man ngày 19-8-2014.

Còn về đối ngoại, tình hình bạo lực ở Iraq đang leo thang với sự lộng hành như chốn không người của lực lượng phiến quân Hồi giáo cực đoan ISIS vô cùng tàn bạo. Từ ngày 7-8-2014, Mỹ đã bắt đầu cho máy bay tấn công các mục tiêu của ISIS ở Iraq. Lực lượng này đã chính thức coi Mỹ là một kẻ thù và cảnh báo sẽ nhận chìm nước Mỹ trong biển máu. Ngày 19-8, ISIS cho công bố trên Internet video gọi là “Thông điệp gửi nước Mỹ” ghi lại cảnh chúng chặt đầu nhà báo Mỹ James Foley, người bị mất tích ở Syria cách đây 2 năm. ISIS đe dọa sẽ hành quyết tiếp một nhà báo Mỹ khác.

Chỉ nội 2 vụ đang nóng nhất này cũng đủ để ông Obama má thêm hóp, đầu thêm bạc.

PHẠM HỒNG PHƯỚC

(Saigon 21-8-2014)

+ Nguồn ảnh: Internet. Thanks

+ Có thể đọc bản in trên báo CA.TPHCM ngày 21-8-2014.