Xong chuyện xe tải Nga chở hàng cứu trợ cho Ukraine

Posted by phphuoc on August 24, 2014 in THEO DÒNG THỜI SỰ Comments Off

Nếu như ngày 12-8-2014, Nga đã đơn phương tổ chức đoàn xe tải đông tới gần 300 chiếc nói rằng chở 2.000 tấn hàng cứu trợ cho miền đông Ukraine, thì ngày 22-8, Moscow cũng đơn phương quyết định cho những chiếc xe tải đầu tiên vượt biên giới vào lãnh thổ miền đông Ukraine. Theo Điện Kremlin, Tổng thống Nga Valadimir Putin đã có một cuộc điện thoại với Thủ tướng Đức Angela Merkel. Nhà lãnh đạo Nga bày tỏ “sự lo ngại nghiêm trọng” về sự leo thang hoạt động quân sự ở miền đông Ukraine và thừa nhận ông đã mất sự nhẫn nại trước tình cảnh đoàn xe chở hàng cứu trợ bị Ukraine neo giữ ở biên giới quá lâu.

Có lẽ cũng nên thông cảm chút nào đó cho Nga trong tình huống vừa bị làm cho mất mặt, vừa bị động như vậy. Cả đoàn xe tải đã phải nằm kẹt lại ở biên giới suốt cả tuần lễ trong sự cù cưa, nhì nhằng từ Kiev. Biên phòng và hải quan Ukraine kiểm tra quá chậm chạp. Trong khi đó, Ủy hội Quốc tế Chữ thập đỏ (ICRC) lại tuyên bố họ không thể triển khai nhân viên tới trực tiếp giám sát việc kiểm tra hàng cứu trợ vì không được bảo đảm an ninh. Mà nếu như không có mặt người của Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE) và ICRC, thỏa thuận giữa Nga và Ukraine coi như phá sản.

Ngay từ đầu , Ukraine tuyên bố không cho phép bất cứ xe cứu trợ nào của Nga vào lãnh thổ nước mình. Họ nói mình lo ngại đoàn xe tải của Nga thực chất là những “Con ngựa thành Trojan” có thể chở vũ khí tiếp tế cho quân ly khai thân Nga ở miền đông Ukraine. Cuối cùng, cả hai bên Nga và Ukraine đều đã có những sự nhượng bộ lẫn nhau. Ukraine không bắt buộc đoàn xe tải chở hàng cứu trợ của Nga phải đi qua cửa khẩu Kharkiv. Nga cũng cho phép các quan chức Ukraine và Tổ chức OSCE kiểm tra hàng hóa trên các xe tải đang đậu ở phía lãnh thổ Nga. Nga cũng đồng ý để cho Hội Chữ thập đỏ phân phát hàng cứu trợ tại thành phố Luhansk do quân ly khai kiểm soát. Có tin nói rằng ngày 15-8-2014, việc kiểm tra hàng hóa trên các xe tải Nga đã được bắt đầu trên một cánh đồng bên phía Nga ở cách biên giới khoảng 28km.

Thế nhưng, mọi sự vẫn giẫm chân tại chỗ. Hàng cứu trợ Nga vẫn chưa thể tới được những người dân miền đông Ukraine.

Sau khi có lệnh từ Moscow, những chiếc xe tải Nga đầu tiên đã chạy vào lãnh thổ miền đông Ukraine tại cửa khẩu do quân ly khai kiểm soát ở Izvarino. Đêm 22-8, những chiếc xe tải đầu tiên của Nga đã tới được khu vực tỉnh Luhansk bị chiến tranh tàn phá và được những cư dân Ukraine ở đây chào đón, thậm chí còn có băng-rôn, biểu ngữ ghi rằng: “Bà mẹ Nga sẽ không bao giờ bỏ mặc chúng ta trong những thời gian khó khăn.”

Hành động này bị Kiev tố cáo là Moscow xâm lược Ukraine. Họ cũng tố cáo Nga đã cho quân lính và những đơn vị pháo vượt biên giới vào miền đông Ukraine để hỗ trợ cho quân ly khai Ukraine. Theo báo Mỹ New York Times (22-8-2014), NATO đã báo cáo là cùng với việc cho xe tải cứu trợ băng qua biên giới, Nga cũng đã đưa những đơn vị pháo binh vào lãnh thổ Ukraine và dùng chúng nã pháo vào lực lượng quân đội Ukraine. NATO gọi đây là sự leo thang căng thẳng của Nga đối với Ukraine ở mức cao nhất kể từ khi xảy ra cuộc khủng hoảng Bán đảo Crimea tách khởi Ukraine gia nhập Nga hồi mùa xuân 2014. Tổng thư ký NATO Anders Fogh Rasmussen nói trong một thông cáo rằng: “Sự trợ lực của pháo binh Nga – cả từ bên lãnh thổ Nga bắn qua lẫn ở ngay bên trong Ukraine – đang được triển khai chống lại các lực lượng vũ trang Ukraine.” Oana Lungescu, nữ phát ngôn viên NATO, cho biết tổ chức này cũng đã nhận được các báo cáo từ nhiều nguồn về sự can dự trực tiếp của không quân Nga, phòng không Nga và lực lượng đặc biệt Nga ở miền đông Ukraine.

Tất nhiên, Moscow vẫn kiên trì bác bỏ mọi cáo buộc là họ đưa quân và khí tài quân sự vào lãnh thổ Ukraine. Phái bộ Nga tại NATO ra thông báo tố cáo ngược lại các nước NATO đang dững dưng trước nỗi thống khổ mà người dân miền đông Ukraine đang gánh chịu. Họ mô tả việc đoàn xe tải chở hàng cứu trợ của Nga phải vào Ukraine mà không có sự hộ tống của Hội Chữ thập đỏ là “một mưu toan cay độc khác hòng che đậy những tội ác của nhà cầm quyền Ukraine”.

Ôi, thiên hạ thế giới chẳng biết tin vào ai. Nhưng họ biết chắc chắn rằng hàng ngàn người dân miền đông Ukraine suốt mấy tháng nay đã phải sống trong mối nguy hiểm của bom đạn cả cố ý lẫn vô tình, cũng như chịu đựng cuộc sống thiếu thốn, khó khăn đủ thứ giữa các vùng do quân ly khai thân Nga chiếm giữ và trong vòng vây của quân đội Ukraine. Các quan chức Liên Hiệp Quốc ước tính có hơn 2.000 người đã chết và gần 5.000 người bị thương ở miền đông Ukraine kể từ giữa tháng 4-2014 tới nay. Có thể nói rằng, những người dân vô tội đã trở thành con tin và những món đặt cược để mặc cả trên bàn các nhà chính trị của các phía. Trong chuyện cứu trợ, rõ ràng cả bên cho lẫn bên trung chuyển và bên tiếp nhận vẫn đặt những lợi ích, toan tính, và cả ý đồ của mình lên trên mục đích là cứu giúp những nạn nhân khốn khổ. Cũng dễ hiểu, họ có thể ung dung ngồi cả ngày trời trong phòng họp máy lạnh nên nào thấu hiểu được những nỗi đoạn trường của hàng ngàn, hàng vạn người dân khốn khổ tại chỗ. Họ có thể cù cưa kéo dài bao lâu cũng được, trong khi với các nạn nhân, mỗi phút trôi qua là thêm những đau đớn thể xác và tinh thần.

Ai cũng biết được rằng nếu người ta thiệt lòng muốn thế, Ukraine, Nga, OSCE và ICRC có thể phối hợp lập đầu cầu tiếp nhận ở biên giới, bên Nga hay bên Ukraine cũng được. Nga cứ việc dỡ hàng xuống đó để Ukraine giúp ICRC chở tới nơi mà phân phát cho người dân. Chớ cái chuyện Nga cứ nằng nặc đòi xe tải của mình phải chở tới nơi do quân ly khai thân mình đang chiếm giữ thì làm sao không bị suy diễn này nọ cho được.

Mà bất luận thế nào, không thể có một lý lẽ nào có thể biện minh cho việc một nước đùng đùng cho người xông vào lãnh thổ có chủ quyền của một nước khác, cho dù là nước láng giềng. Hành vi đó là vi phạm công pháp quốc tế, là thách thức cộng đồng thế giới. Đành rằng, theo tin báo chí quốc tế, ở các vùng biên giới do quân ly khai kiểm soát, dài ít nhất 100km, chuyện người hai bên qua lại y như chung một nhà; nhưng đó là “hàng xách tay”, còn đây là “hàng chính hãng”.

Chiều 23-8-2014, đoàn xe tải Nga đã từ Ukraine trở lại lãnh thổ nước mình.

Theo hãng truyền hình Mỹ CNN (24-8-2014), Tổ chức OSCE cho biết tổng cộng 227 chiếc xe của Nga băng qua biên giới vào miền đông Ukraine hôm 22-8 đã trở về Nga vào chiều hôm sau sau khi đã dỡ hàng xuống tại thành phố Luhansk, một cứ điểm của quân ly khai Ukraine. OSCE có triển khai một nhóm quan sát viên tại cửa khẩu mà đoàn xe này băng qua. Lẽ ra đoàn xe này phải được các thành viên ICRC hộ tống tới tận nơi, nhưng Hội Chữ thập đỏ “rét” quá, từ chối với lý do “không được bảo đảm an ninh”. Mà họ không lạnh cẳng cũng lạ khi mà khu vực này đang diễn ra những cuộc giao tranh ác liệt giữa quân đội Ukraine và quân ly khai. Vậy là các bác tài xe tải Nga trở thành “cảm tử quân bất đắc dĩ”.

1408702934052_wps_7_Employees_of_the_Internat

ICRC không dám mạo hiểm cho nhân viên đi theo đoàn xe Nga vào lãnh thổ Ukraine.

Bộ Ngoại giao Nga cho biết Moscow hài lòng vì đoàn xe chở hàng nhân đạo cuối cùng cũng đã đi tới nơi về tới chốn. Moscow mói rằng họ có ý định “tiếp tục hợp tác với ICRC” trong những nỗ lực cứu trợ ở miền đông Ukraine. Hy vọng lần sau mọi bên làm bài bản hơn.

Trong mấy ngày qua, trên truyền thông quốc tế xuất hiện cụm từ mới nghe đã sợ bà cố luôn “World War 3” (chiến tranh thế giới thứ ba, đệ tam thế chiến) để nói về nguy cơ bùng nổ chiến tranh trước tình hình leo thang căng thẳng mới giữa Nga và Ukraine. Có những người hỏi khó nhau rằng: liệu Nga có nhân cơ hội này làm tới uýnh luôn Ukraine để lập nên chính quyền mới không? Hên xui thôi. Đây là khu vực lâu nay diễn ra thuyết âm mưu phức tạp nên điều gì cũng có thể xảy ra và chẳng ai biết nước cờ tới của những tay chơi ra sao. Nếu như Ukraine là thành viên NATO thì khả năng Nga “đụng chạm” tới khối này khó hơn. Đằng này cả Nga vẫn Ukraine cùng là những nước đối tác của NATO. Đó chính là thực tế mà bấy lâu nay cả Mỹ lẫn NATO hay EU đều phải chạy loanh quanh, đôi khi bị cả hai bên Moscow và Kiev dắt dây!

Vậy là cũng xong chuyện xe tải Nga chở hàng cứu trợ cho Ukraine. Hy vọng đây chẳng phải là… tập 1.

PHẠM HỒNG PHƯỚC

(Saigon 24-8-2014)

+ Nguồn ảnh: Internet. Thanks.