Về bản chất, hai cụm từ này tương tự nhau, nói về việc ứng dụng tự động hóa ở một tầm mức mới với những tiến bộ công nghệ đỉnh hiện nay bao gồm trí tuệ nhân tạo AI và Internet của vạn vật IoT. Trong Công nghệ 4.0 này hiện có những điểm nhấn như xe hơi tự lái, in 3D, nano,… Tuy nhiên, quy mô và ý nghĩa của hai thuật ngữ này có những khác nhau.

4 phiên bản công nghiệp: động cơ hơi nước, điện, máy tính và IoT + trí tuệ nhân tạo.

Công nghiệp 4.0 hay Công nghiệp phiên bản 4.0 (Industry 4.0) vốn xuất phát từ một dự án trong chiến lược phát triển công nghệ cao của Chính phủ Đức, khi họ muốn cổ vụ cho việc điện toán hóa ngành công nghiệp. Theo từ điển bách khoa Wikipedia, thuật ngữ “Industry 4.0” đã được làm cho sống lại vào năm 2011 tại Triển lãm công nghệ Hannover Fair. Vào tháng 10-2012, Nhóm Công tác về Công nghiệp 4.0 đã trình cho Chính phủ Liên bang Đức một bộ các khuyến cáo thực thi Industry 4.0. Và các thành viên của Nhóm này được công nhận là cha đẻ và đứng sau Công nghiệp 4.0.

Như vậy Công nghiệp 4.0 là nói về lĩnh vực sản xuất, chế tạo – nghĩa là nói về bản thân ngành công nghiệp với một thời kỳ phát triển mới và những chuẩn mực, cung cách vận hành mới.

4 cuộc cách mạng công nghiệp. Lần thứ nhất (cuối thế kỷ 18): ứng dụng động cơ chạy bằng nước và hơi nước vào sản xuất và máy móc. Lần thứ hai (đầu thế kỷ 20): ứng dụng dây chuyền sản xuất để sản xuất hàng loạt. Lần thứ ba (đầu thập niên 1970): dùng điện tử và IT để tự động hóa cao hơn – tự động hóa bằng điện tử. Lần thứ tư (hiện nay): tự động hóa dựa trên các hệ thống trí tuệ nhân tạo, thực-ảo (Cyber-Physical Systems) – tự động hóa thông minh.

Trong khi đó, thuật ngữ Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 (the Fourth Industrial Revolution) lại mang tầm vĩ mô, nói về sự chuyển đổi mang tính hệ thống và của cả hệ thống bao gồm ảnh hưởng của Công nghiệp 4.0 đối với xã hội dân sự, các cơ cấu chính quyền, sự nhận diện con người, bao trùm cả hệ thống kinh tế.

Nói một cách dễ hình dung hơn, Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 là sự ứng dụng Công nghiệp 4.0 vào trong cuộc sống và xã hội. Đó là cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 và nền Công nghệ 4.0.

Nhân tiện, xin phép lưu ý rằng chỉ có Công nghiệp 4.0 và Cách mạng công nghiệp lần thứ 4, chứ chớ hề có “Công nghệ 4.0” và “Cách mạng công nghệ lần thứ 4”. Công nghệ chỉ là một trong những lĩnh vực chịu sự chi phối trong Công nghiệp 4.0.

PHẠM HỒNG PHƯỚC

+ Ảnh: Internet. Thanks.