Trong chuyến sang Việt Nam dự Hội nghị thượng đỉnh APEC 2017 tại Đà Nẵng, ngày 10-11-2017, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã có một bài phát biểu dài hơn 30 phút tại Hội nghị thượng đỉnh các nhà lãnh đạo doanh nghiệp APEC (APEC CEO Summit).

Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh Doanh nghiệp APEC (APEC CEO Summit) tại Đà Nẵng ngày 10-11-2017.

1

Trong số khoảng 2.000 doanh nhân thế giới dự APEC CEO Summit 2017 tại Đà Nẵng, có 500 doanh nhân Trung Quốc.

2

Bài phát biểu của hầu như vị Tổng thống Mỹ nào với cộng đồng quốc tế và với quốc gia mà ông thăm viếng chính thức cũng đều sâu sắc và rộng mở, ý tại ngôn ngoại, và đặc biệt là truyền cảm hứng. Bài phát biểu của Tổng thống Donald Trump tại APEC CEO Summit 2017 có thể nói là khác hẳn mọi bài phát biểu của các tiền nhiệm. Đó bởi vì tính cách “chưa có tiền lệ” của ông Trump và ông là vị tổng thống Mỹ đầu tiên xuất thân từ nhà kinh doanh và là một tỷ phú. Tuy vẫn tâng bốc chủ nhà mà không quên đề cao nước Mỹ, nhưng ông Trump “chất” hơn tất cả trong cái tuyệt chiêu “chích thuốc” (xoa xoa miếng bông tẩm cồn mát lạnh lên mông rồi lụi một mũi kim).

Bài phát biểu của ông Trump tại APEC CEO Summit 2017 Đà Nẵng ngày 10-11-2017 chẳng có gì ngoài cái cứ là đúng. Nó cho người ta quá nhiều thứ để trích dẫn từ nay. Nó có rào đón chủ yếu cho người nghe lim dim đôi mắt vì phê, nhưng không đãi bôi hay giả lả. Nó nói thẳng nói thật khi cần. Các tác giả đã khôn khéo, uyển chuyển làm người nghe sướng tai rồi chèn vào những thông điệp từ Mỹ. Chẳng cần phải động não, người ta cũng dễ dàng nhận ra những cảnh báo, răn đe nhiều mức độ từ Tổng thống Trump không phải chỉ với khối APEC mà cả cộng đồng thế giới. Tất cả tóm gọn trong một chân lý: “Làm ăn với Mỹ bây giờ là với một nước Mỹ dưới thời Donald Trump”. Trong bài phát biểu của mình, ông Trump chốt hạ rằng những gì mà các vị tiền nhiệm không nhìn thấy hay nhìn thấy mà làm ngơ thì ông sẽ làm. Trump nói là Trump làm, thậm chí Trump không thèm nói mà Trump vẫn cứ làm. Trong khi các vị Tổng thống Mỹ nhìn vạn vật chung quanh dưới con mắt của nhà chính trị, dù là nhà kỹ trị (technocracy), Tổng thống Trump khác hẳn khi nhìn và xử lý mọi thứ với tầm nhìn của một nhà doanh nghiệp tỷ phú đang điều hành America Inc. Có nghĩa là mọi chiêu trò làm ăn của thiên hạ không thể qua mắt và qua mặt được ông. Với Tổng thống Trump, hai tư tưởng chủ đạo của ông là “America First” (nước Mỹ trước hết) và “Make America Great Again” (làm nước Mỹ vĩ đại trở lại). Trong mọi cuộc chơi với thế giới, Mỹ chỉ chấp nhận Win-Win, đôi bên cùng có lợi, và đã chơi là phải tuân thủ luật chơi chung.

Ông Trump cũng nhắn nhủ: chớ có dụ dỗ, chớ có lợi dụng, chớ có mang tư tưởng bám víu vào Trump để làm giàu nhé, Trump có phu nhân là siêu mẫu rồi và tài sản riêng (Net worth) tới 3,1 tỷ USD lận. Ông nói: “Chúng tôi sẽ tìm cơ hội cho các công ty tư nhân Mỹ hợp tác với công ty của các bạn để tạo ra việc làm, của cải cho tất cả chúng ta. Chúng tôi tìm kiếm đối tác mạnh, không phải đối tác yếu. Chúng tôi tìm kiếm láng giềng mạnh, không phải hàng xóm yếu. Trên tất cả, chúng tôi tìm kiếm tình hữu nghị và không mơ về sự thống trị.” Tóm gọn là Mỹ sẽ không chơi với kẻ yếm thế và kẻ yếu (hoặc tự ti là mình yếu hay tự làm cho mình bị yếu).

Ông Trump nhấn mạnh: “Chúng tôi không thể bỏ qua những sự lợi dụng thương mại này. Chúng tôi sẽ không tha thứ họ. Sau nhiều năm những cam kết bị vi phạm, chúng tôi được bảo rằng một ngày nào đó, sớm thôi, các bên sẽ hành xử công bằng và có trách nhiệm.” Ông nói rõ: “Từ hôm nay trở đi, chúng ta sẽ cạnh tranh một cách công bằng và bình đẳng. Chúng tôi sẽ không để nước Mỹ bị lợi dụng thêm nữa. Tôi sẽ luôn đặt nước Mỹ lên hàng đầu, như cách mà tôi mong muốn tất cả các bạn trong hội trường này đưa tổ quốc mình lên trên hết. Mỹ sẵn sàng phối hợp với từng lãnh đạo trong hội trường này hôm nay để đạt được thương mại cùng có lợi mang lại lợi ích cho cả nước bạn lẫn nước tôi. Đó là thông điệp mà tôi muốn truyền tải ở đây.”

3

Tổng thống Donald Trump nói rằng: “Trong những năm gần đây, Mỹ đã nhiều lần nhắc nhở rằng an ninh kinh tế không chỉ đơn thuần liên quan đến an ninh quốc gia. An ninh kinh tế chính là an ninh quốc gia. Điều đó rất quan trọng với sức mạnh quốc gia của chúng ta. Chúng tôi cũng biết rằng sẽ không có sự thịnh vượng lâu dài nếu chúng tôi không dám đối mặt với những mối đe dọa nghiêm trọng đối với an ninh, chủ quyền và sự ổn định mà thế giới hiện nay đang đối diện.”

4

Với Tổng thống Donald Trump, chính sách của Mỹ với châu Á đã được mở rộng từ Châu Á – Thái Bình Dương (Asia-Pacific, APAC) sang Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương (Indo-Pacific, IPAC). Có nghĩa là không chỉ bao gồm các nước châu Á và các nước bên bờ Thái Bình Dương mà giờ còn có thêm các nước bên bờ Ấn Độ Dương – cụ thể là cả châu Phi. Tất nhiên, đây không phải là khái niệm mới của ông Trump. Thuật ngữ Indo-Pacific đã xuất hiện từ lâu và trong mấy năm trở lại đây thể hiện cho một khu vực địa – chính trị đang nổi lên trên bàn cờ quốc tế. Ông Trump kêu gọi: “Hãy chọn một Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do và mở cửa.”

5

Khi nói rằng Mỹ sẽ không khoan nhượng với các hành vi ăn cắp bản quyền trí tuệ trắng trợn, ông Trump cho biết: “Chúng tôi sẽ đối đầu với những thủ đoạn ép buộc các doanh nghiệp trao công nghệ cho nhà nước và buộc họ phải tham gia vào các liên doanh để đổi lấy quyền tiếp cận thị trường.” Tiếp sau đó, ông lật ngửa quân bài: “Chúng tôi sẽ không tiếp tục im lặng khi các công ty Mỹ bị những đối thủ được nhà nước hậu thuẫn nhắm tới vì lợi ích kinh tế, dù là thông qua các cuộc tấn công mạng, gián điệp kinh tế, hay các thủ đoạn phản cạnh tranh khác. Chúng tôi sẽ khuyến khích tất cả các nước cất lên tiếng nói khi các nguyên tắc về bình đẳng và có đi có lại bị xâm phạm.”

Nghe điều này, tôi chợt lăn tăn không hiểu nó có quan hệ nông sâu tới những “ý tưởng” muốn gây khó cho các doanh nghiệp nước ngoài để bảo vệ lợi ích cho các chiến hữu nội địa hay “hảo hảo” (không liên quan tới mì Hảo Hảo). Chẳng hạn như chuyện có liên can tới những Facebook, Google,… hay những dịch vụ thanh toán điện tử, thương mại điện tử.

6

Tôi xin được trích dẫn đoạn này copy and paste ở đây mà không nói gì, bởi đơn giản là chẳng cần nói gì. Nếu bị ép nói, tôi chỉ mấp máy đôi môi châu Á không bão tố như Angelina Jolie mà rằng: “Hà cớ gì tới Việt Nam mà Tổng thống Mỹ lại phải nhắc nhở hơn 93 triệu người Việt bản địa về lòng yêu nước, tấm gương chống ngoại xâm, bảo vệ chủ quyền đất nước, độc lập và tự do của dân tộc?”

Tổng thống Mỹ nói: “Ở Mỹ – cũng giống như mọi quốc gia đã chiến thắng và bảo vệ chủ quyền của mình, chúng tôi hiểu rằng không có gì quý giá như quyền lợi đương nhiên của công dân, sự độc lập quý giá và sự tự do.

Lý tưởng đó đã dẫn dắt chúng tôi trong lịch sử nước Mỹ. Lý tưởng đó đã thôi thúc chúng tôi hy sinh và đổi mới. Và đó là lý do tại sao ngày nay, hàng trăm năm sau chiến thắng của chúng tôi trong Cách mạng Mỹ, chúng ta vẫn nhớ đến lời của lời nhà lập quốc và là Tổng thống thứ hai của nước Mỹ John Adams. Trước khi từ giã cõi đời, người yêu nước vĩ đại này được yêu cầu đưa ra suy nghĩ trong dịp kỷ niệm 50 năm tự do của Mỹ. Câu trả lời của ông là “độc lập vĩnh viễn”.

Đó là tinh thần cháy bỏng trong lòng người yêu nước và mọi quốc gia. Nước chủ nhà Việt Nam không chỉ có tinh thần đó trong 200 năm mà là trong gần 2000 năm. Vào khoảng năm 40, Hai Bà Trưng đã đánh thức tinh thần của người dân vùng đất này. Đó là lần đầu tiên người dân Việt Nam đứng lên đấu tranh cho sự độc lập và niềm tự hào của các bạn.

Ngày nay, những người yêu nước, anh hùng trong lịch sử nắm giữ những câu trả lời cho những câu hỏi lớn về tương lai và thời đại của chúng ta. Họ nhắc nhở chúng ta là ai, sứ mệnh của chúng ta là gì.”

Tổng thống Donald Trump đã chọn cách kết bài phát biểu dài hơn 30 phút bằng lời hiệu triệu: “Hãy chọn tương lai của lòng yêu nước, thịnh vượng, niềm tự hào. Hãy chọn thịnh vượng và tự do chứ không phải nghèo đói và sự tôi tớ.”

Toàn văn bài phát biểu của Tổng thống Donald Trump tại APEC CEO Summit 2017 (bản Full không che của Nhà Trắng).

Xin mời xem video của Nhà Trắng:

PHẠM HỒNG PHƯỚC

+ Ảnh: Internet. Thanks.

+ Bản tiếng Việt của bài phát biểu của Tổng thống Donald Trump dựa theo bản dịch của VnEpress. Thanks.