Tối 30-1-2018 trước phiên họp chung lưỡng viện Quốc hội Hoa Kỳ tại trụ sở Hạ nghị viện, Tổng thống thứ 45 của Hiệp chúng quốc Hoa Kỳ Donald Trump đã đọc thông điệp liên bang (State of the Union) hàng năm đầu tiên của mình.

Tổng thống Donald Trump đang khoe các bản in của thông điệp liên bang trước khi đọc tại Quốc hội Mỹ tối 30-1-2018. (Ảnh: Internet. Thanks.)

Bài diễn văn này dài 80 phút, một trong ba thông điệp liên bang dài nhất kể từ bài của Tổng thống Bill Clinton đọc hồi tháng 1-1995 dài 84 phút (thông điệp liên bang cuối cùng của ông Clinton tháng 1-2000 dài 88 phút). Bài diễn văn đầu tiên của Tổng thống Trump trước lưỡng viện Quốc hội hồi cuối tháng 2-2017 (về kỹ thuật không được coi là thông điệp liên bang) dài 60 phút.

Mạng truyền thông xã hội Twitter cho biết có 4,5 triệu tin nhắn tweet đã được gửi chung quanh thông điệp liên bang 2018 này (so với kỷ lục 3 triệu tweet trong bài diễn văn năm ngoái).

Trong thông điệp liên bang dài tổng cộng hơn 5.800 từ, Tổng thống Trump đã có 10 lần dùng chữ “citizen” (công dân) để nói về người dân Mỹ và giấc mơ Mỹ (American dream).

Cho tới nay, sau hơn 1 năm làm ông chủ Nhà Trắng, dù nói gì, làm gì, ông Trump vẫn luôn trung thành với “tuyên ngôn” mà mình đưa ra từ khi tranh cử là “nước Mỹ trước tiên” và dĩ nhiên kèm theo đó là “người Mỹ trên hết”.

Là một nhà tỷ phú trở thành chính khách, hơn ai hết, ông Trump hiểu rõ sức mạnh của đồng tiền. Với ông, dân có giàu thì nước mới giàu, và chỉ có giàu mới có thể mạnh.  

Trong thông điệp liên bang của mình, ông Trump đã 10 lần dùng tới chữ citizen. Bởi ông muốn minh định rõ ràng, đối tượng mà ông phục vụ trước hết phải là “công dân Hoa Kỳ” chứ không phải chung chung là những người đang sống ở Mỹ. Chẳng có gì là phức tạp hay bị gọi là dân tộc chủ nghĩa hoặc phân biệt gì ráo. Nước nào có công dân nước đó.

“Công dân” tất nhiên là những người có quốc tịch. Những người gọi là thường trú nhân (permanent resident) hay còn gọi không chính thức là có thẻ xanh (green card) chưa phải là công dân nước họ đang sinh sống. Thực tế là ở Mỹ, người có thẻ xanh ngon với ai chớ không hề ngon với Mỹ. Họ có hầu như đầy đủ các quyền hạn như công dân Mỹ, ngoại trừ quyền bầu cử. Nhưng khi vi phạm pháp luật, công dân Mỹ cho dù đi tù ra vẫn là công dân Mỹ, còn thường trú nhân có nhiều nguy cơ bị trục xuất về nguyên quán.  

Mặc dù ngày càng siết chặt các chính sách nhập cư dưới thời Tổng thống Trump, Mỹ vẫn tiếp tục mở cửa thu hút nhân tài và đáp ứng nhu cầu chính đáng đoàn tụ người thân của các công dân Mỹ. Mặt trái của vấn đề này, mà luôn được ông Trump nhấn mạnh, là nước Mỹ sẽ càng thêm nặng nề hơn trong vấn nạn tạo công ăn việc làm và quỹ an sinh xã hội do phải chu cấp thêm nhiều người nhập cư mới không có thể làm việc.

Mỹ hảo tâm nhưng chẳng thích cho không ai cái gì, và bất cứ ai hễ có điều kiện là phải làm việc. Tổng thống Trump nhấn mạnh công dân Mỹ là những người cùng sống chung một đất nước, chia sẻ chung một số phận và tương lai, và cùng sống dưới lá cờ sao và sọc đầy tự hào. Giấc mơ Mỹ là hiện thực nhưng chỉ đến với những ai tích cực làm việc và tin tưởng vào nước Mỹ. Công dân Mỹ dưới mắt Tổng thống Trump phải là những người cùng chung tâm sức làm việc để làm giàu cho cá nhân và đất nước. Với ông, đó mới thật sự là yêu nước. Nước Mỹ không phải là thiên đường dành cho những kẻ làm biếng và chỉ muốn ăn bám.

Ngay từ đầu, Tổng thống Trump đã muốn các doanh nghiệp Mỹ phải chung tay với chính quyền để tạo thêm công ăn việc làm cho công dân Mỹ. Ông nói rõ mình không bao giờ hài lòng việc các công ty Mỹ đổ tiền ra đầu tư ở nước ngoài để tạo công ăn việc làm cho thiên hạ. Nhưng Mỹ không thể ra mệnh lệnh mà phải tạo ra môi trường làm ăn ngon lành hơn để thu hút các doanh nghiệp Mỹ “ta về ta tắm ao ta”. Chương trình giảm thuế được đánh giá là mang tính cách mạng cho giảm hẳn thuế thu nhập doanh nghiệp (corporate income tax) từ 35% xuống 21%. Đối với các khoản lợi nhuận mà các nhà đầu tư Mỹ chuyển từ nước ngoài về Mỹ giờ cũng chỉ phải chịu mức thuế 10,5%. Điều này chắc chắn sẽ khiến các nhà đầu tư Mỹ giảm bớt việc dùng lợi nhuận để tái đầu tư ở nước ngoài mà trước nay họ thực hiện để tránh bị đánh thuế quá chát khi chuyển tiền về nước.

Nước Mỹ là của công dân Mỹ. Chính phủ Mỹ phải ưu tiên cho quyền lợi nước Mỹ. Chân lý này càng rõ ràng hơn dưới thời Tổng thống Donald Trump. Và điều đó chớ hề sai. Nói vậy để ta ơi bớt sống ảo và dựa dẫm người khác.

PHẠM HỒNG PHƯỚC

♦ Toàn văn Thông điệp liên bang 2018 của Tổng thống Donald Trump.

♦ Video Thông điệp liên bang 2018 của Tổng thống Donald Trump.