Thiệt vậy đó. Giá như VTV không phải là đài truyền hình quốc gia hoạt động bằng tiền thuế của dân (cho dù từ năm 2008 là một đơn vị sự nghiệp hoạt động như doanh nghiệp theo cơ chế tự chủ tài chính, được nhà nước cấp một phần ngân sách) và có nhiệm vụ chính trị là phục vụ nhân dân làm chính. Giá như vậy thì chẳng ai trách móc chi nhà đài trong chuyện mang lại cho người dân yêu thích môn thể thao vua các trận cầu đỉnh cao ở giải bóng đá lớn và quan trọng nhất hành tinh mà 4 năm mới có một lần.

Ở đây, tôi không nói chuyện mua bản quyền, vì đó thực chất chỉ là cách để thực hiện. Cái tôi muốn nói là nhiệm vụ của đài truyền hình quốc gia phục vụ người dân có thể xem các trận bóng đá.

Còn làm sao để thực hiện nhiệm vụ đó thì lại là chuyện của nhà đài, người dân ở nước mà nhà đài phục vụ không cần biết.

Giá như lấy mục đích phục vụ người dân là chính, nhà đài ắt phải đào sâu suy nghĩ, tả xung hữu đột để có được quyền phát các trận bóng. Tôi tin là với mục đích chính đáng đó, nhà nước và cộng đồng xã hội sẵn lòng chung tay góp sức giúp nhà đài.

Có một lẽ đơn giản là chuyện bảo đảm cho người dân được xem bóng đá như thế là trách nhiệm của Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch, của Tổng cục Thể dục Thể thao, của Liên đoàn Bóng đá,… Người dân sinh ra chúng và nuôi chúng làm chi nếu chúng không phục vụ được các nhu cầu chính đáng của mình. Tiếc là lỗi định mệnh nên giờ đây các thể loại cơ quan chức năng này đang nát như tương tàu kho cá linh.

Nếu mà không bị chập cheng, các cơ quan chức năng này ắt đã phải như ngồi trên lửa khi trên danh sách của FIFA gồm 219 quốc gia và vùng lãnh thổ cho tới 12 giờ trưa ngày 7-6-2018 vẫn thể hiện Việt Nam là nước duy nhất trên thế giới chưa có tên đơn vị mua bản quyền World Cup. Dù sao, bóng đá là bộ môn mà các cơ quan này được giao trách nhiệm quản lý. Mà như thế này, cả nước Việt Nam quả là mất mặt cán bộ trong thế giới túc cầu giáo.

Thông tin trên trang FOX Sports Vietnam.

Bộ và tổng cục là cơ quan nhà nước mà nói ra cũng ngượng miệng. Chớ Liên đoàn là “tổ chức xã hội – nghề nghiệp về bóng đá” hoàn toàn có thể đứng ra vận động quỹ xã hội hóa để phụ nhà đài mua bản quyền World Cup. Tôi tin rằng các doanh nghiệp, các mạnh thường quân và ngay chính nhiều chục triệu người mê bóng đá luôn sẵn lòng đóng góp.

Mùa World Cup 2014 do Việt Nam đã ra khỏi nhóm nước nghèo nhứt có thể được FIFA hỗ trợ bản quyền, VTV phải mua bản quyền truyền hình các trận với giá 7 triệu USD. Có người tính toán rằng với mức giá quảng cáo mà VTV đưa ra, nhà đài dư sức… lãi lớn. Còn mùa World Cup 2018, giá mà Infront Sports & Media, nơi bán bản quyền truyền hình World Cup cho châu Á, chào bán cho Việt Nam là 15 triệu USD. Mặc dù thực tế thì hai bên có thể deal với nhau để “chọn giá đúng” (VTV nói mình chỉ chấp nhận giá dưới 10 triệu USD), nhưng ở đây ta cứ tạm lấy mức giá 15 triệu USD để quy thành 345 tỷ đồng. Để có số tiền này, nếu tính cả nước có 10.000.000 người hâm mộ muốn đóng góp thì mỗi người cũng chỉ phải tốn có 34.500 đồng (ai muốn quy số tiền này thành cơm phở bún gì thì cứ việc). Đó là nói lý thuyết thôi, chớ một khi các doanh nghiệp xáp vô trước phục vụ khách hàng, sau làm thương hiệu, món tiền mà người hâm mộ phải hụ hợ thêm chẳng đáng là bao.

Vấn đề ở đây phát sinh 2 vấn đề của vấn đề:

1. Ai có thể đứng ra vận động quỷ mau bản quyền khi mà cái LĐBĐ đang bận đấu đá nội bộ giành ghế và thực tế trong mấy năm qua làm ăn như cái quần… lủng.
2. VTV giành quyền (bị giao hay tự giành thì không biết) đứng ra mua bản quyền để về độc quyền kinh doanh quảng cáo kiếm lời. Cái chuyện tập trung cho một đại diện đi mua có lợi thế là không bị cảnh ta cạnh tranh với mình chỉ tổ lợi cho người dưng. Nhưng nó có một cái gót chân Achilles là toàn dân trở thành con tin của người đi mua, phụ thuộc hoàn toàn vào một cửa đó.

Mà thôi, nếu VTV muốn trong nhà tự lo với nhau thì không kể các đài chuyên ngành, họ vẫn có thể huy động đạo binh đông tới 63 đài truyền hình địa phương mà mỗi tỉnh thành đều có để chung tay góp sức. Ngặt nỗi làm vậy thì VTV phải chịu chia quyền kinh doanh quảng cáo, dù là cho mình với ta chung một nhà.  

Bản quyền World Cup 2018 đã được FIFA bán cho các đối tác từ cách đây 4 năm, nghĩa là ngay sau mùa 2014. 4 năm không phải là một thời gian ngắn để nhà đài có kế hoạch làm sao có thể phát hình mùa giải tới.

Còn nhiều chuyện để nói lắm. Và tất nhiên cách tính toán của tôi có khi chỉ là cảm tính, võ đoán.

Nhưng bất luận thế nào, cốt lõi vẫn là nỗi niềm ai oán: giá như VTV không phải là đài truyền hình quốc gia… Bởi nếu là đài truyền hình quốc gia và thiệt sự muốn phục vụ người dân nước mình (cho dù coi đó là một nhiệm vụ chính trị), ắt nhà đài đã biết mình phải làm gì…   

P/S: Kênh truyền hình thể thao FOX Sports cho biết tất cả các trận World Cup 2018 đều được truyền hình trực tiếp trên kênh FOX Sports và ứng dụng FOX Sports. Bạn có thể tham khảo thêm ở đây.

PHẠM HỒNG PHƯỚC

+ Ảnh từ Internet. Thanks.