HƯỚNG VỀ BIỂN ĐÔNG:

Báo Thanh Niên ngày 27-7-2018 có thêm một bài viết đáng đọc để có thể hiểu sâu hơn về những gì Trung Quốc đang hành động ở Biển Đông. Đây là một bài phân tích của Tiến sĩ James R. Holmes, Chuyên gia Chiến lược hàng hải – Đại học Hải chiến Mỹ, viết và gửi cho báo Thanh Niên.

Chuyên gia James R. Holmes nhấn mạnh: Đến nay, Trung Quốc đã thể hiện rõ một chiến lược lâu dài nhằm thâu tóm Biển Đông. Và ông khuyến cáo: “Đến nay, cộng đồng quốc tế hầu như không đồng thuận với tuyên bố chủ quyền “đường lưỡi bò” mà Trung Quốc đưa ra. Tuy nhiên, nếu các nước không thể đẩy lùi các chiêu trò của Trung Quốc, thì việc cản trở sự bành trướng của Bắc Kinh sẽ ngày càng khó hơn. Đó là thách thức không chỉ cho các nước trong khu vực, mà còn đối với cả những quốc gia tôn trọng quyền tự do hàng hải hợp pháp.”

Cũng trên số báo này, báo Thanh Niên đã đăng bài trả lời phỏng vấn của một thẩm phán đương nhiệm thuộc Tòa án quốc tế về Luật Biển (ITLOS) – tổ chức liên chính phủ được thành lập bởi Công ước LHQ về Luật biển (UNCLOS). Theo người phỏng vấn, nhà báo Ngô Minh Trí, do cương vị vị của mình, vị thẩm phán phải giấu tên trên mặt báo.

Vị thẩm phán này chỉ rõ: Mặc dù ký kết tham gia UNCLOS 1982, nhưng Trung Quốc đã có sự toan tính từ sớm trong việc tìm cách né tránh luật pháp quốc tế.

Cụ thể, khi ký kết, Trung Quốc đã kèm theo một “phụ lục” là không chấp nhận thủ tục nào được quy định trong mục 2 phần 15 của UNCLOS đối với tất cả các tranh chấp được đề cập trong các khoản 1 (a), (b), (c) của điều 298 thuộc công ước. Qua đó, Bắc Kinh tìm cách thoái thác trước các tòa quốc tế liên quan những tranh chấp như: phân định ranh giới các vùng biển hay các vụ tranh chấp về các vịnh hay danh nghĩa lịch sử – vốn có vai trò quan trọng trong việc giải quyết tranh chấp chủ quyền trên biển; tranh chấp liên quan đến các hoạt động quân sự, kể cả hoạt động quân sự của tàu thuyền và phương tiện bay của nhà nước được sử dụng cho một dịch vụ không có tính chất thương mại…

Vì thế, theo vị thẩm phán thuộc Tòa án quốc tế về Luật Biển, để đưa Trung Quốc ra tòa quốc tế liên quan các tranh chấp trên Biển Đông thì cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, để tránh rơi vào những trường hợp mà Trung Quốc tìm cách thoái thác. Cách mà Philippines đưa Trung Quốc ra Tòa trọng tài quốc tế ở The Hague (PCA) là một ví dụ.

Mời bạn đọc bài trên báo Thanh Niên in ngày 27-7-2019 và online.

Dã tâm lâu dài của Trung Quốc

Cái khó là với hoàn cảnh đặc trưng của mình, Việt Nam không thể mà cũng chẳng nên coi Trung Quốc là một “kẻ thù” của mình. Sự đối đầu này cực kỳ nghiêm trọng và không lường được những hệ lụy. Cho dù vẫn phải làm bạn với nhau thì xưa nay người ta vẫn phân ra bạn tốt và bạn xấu. Vấn đề sống còn ở đây là phải chấp nhận nhìn vào thực tế, không nên tiếp tục ảo tưởng, viễn vông.

Xin phép suy bụng tôi ra bụng… cô hàng xóm. Tôi vẫn luôn cố gắng đối xử chừng mực và thậm chí tốt với những bạn không tốt với mình. Nhưng tôi luôn ý thức rõ giữa bạn tốt và bạn xấu. Tôi cũng ráng nhận thức bạn xấu bẩm sinh “bó tay chấm cơm” bác sĩ chê và bạn không tốt trong từng vụ việc. Và tôi luôn hạnh phúc mỗi khi nhận ra một chút tốt, dù le lói, nơi bạn xấu. Tôi tin vào chân lý không có bạn hay kẻ thù vĩnh viễn. Đó là lý do mà để sinh tồn, ta phải luôn có ý thức vun đắp và giữ gìn tình bạn, trong khi luôn nỗ lực chuyển hóa kẻ thù ngày càng bớt liều lượng hận thù. Ấy lả tôi nghĩ và sống như thế á nên cô hàng xóm cứ đong đưa nhá đèn signal…

Cô hàng xóm nãy giờ nhìn ra ngoài trời mù mịt chuyển mưa trong tâm trạng u uẩn mà bâng quơ: “Ông cha ta có truyền lại một câu thành ngữ: “Tin bợm, mất bò. Tin bạn, mất vợ”. Anh hiểu hôn?”

+ Trong diễn biến mới nhất ở Biển Đông, từ đầu tháng 7-2019, Trung Quốc đã điều cả tàu Hải cảnh CCG 3901 tới hoạt động trong khu vực Bãi cạn Tư Chính trong vùng đặc quyền kinh tế EEZ và thềm lục địa của Việt Nam. Theo báo The Diplomat, đây là tàu tuần duyên (coast guard) lớn nhất thế giới hiện nay, có trọng tải tới 12.000 tấn và được trang bị vũ khí hùng hậu. Trong các loại vũ khí của nó có các khẩu pháo 76 ly có khả năng bắn liên tục và 2 khẩu súng bắn máy bay. Tàu có bãi đáp và nhà chứa máy bay trực thăng, có thể mang theo 2 chiếc trực thăng chiến đấu đa nhiệm. Báo này gọi đây là “Monster Ship” (tàu quái vật). Nó đã thực hiện chuyến tuần tra đầu tiên trên Biển Đông hồi tháng 5-2017.

PHẠM HỒNG PHƯỚC