Còn nhớ, hồi giữa năm 2017, người ta đã có thông tin rằng Tập đoàn công nghệ Internet Google đang đầu tư cho một dự án báo chí người máy (robot journalism project) với mục tiêu tạo ra những chiếc máy tính có thể viết được 30.000 bài báo mỗi tháng cho truyền thông địa phương. Hãng tin Anh Press Association (PA) đã nhận được 622.000 bảng Anh cho dự án Nhà báo và Dữ liệu và Người máy (Reporters and Data and Robots – Radar). Tuy nhiên, trong dự án được khởi động vào năm 2018 này, phóng viên con người vẫn còn được sử dụng. Có 5 người dùng các nguồn dữ liệu mở chính thức để cho máy tính tự động viết thành các tin tức về y tế, tội phạm, lao động và những đề tài khác. Biên tập viên Pete Clifton của PA cho biết: “Các nhà báo con người có tài năng sẽ vẫn còn là nhân tố sống còn trong dự án này. Nhưng dự án Radar cho phép chúng tôi ứng dụng AI để tăng nhanh số lượng tin bài mà nếu sử dụng con người thì sẽ không thể nào đạt được.”

Anh Trần Thanh Trực, chuyên viên của công ty làm truyền thông cho Google ở Việt Nam, đã cung cấp cho chúng tôi một bản danh sách dài các công cụ và dịch vụ của Google có thể giúp cho công việc làm báo thời AI. Như:

• Lịch Google (Calendar): không bỏ lỡ bất kỳ sự kiện hay tác vụ quan trọng nào, lịch thông báo, nhắc việc rất hiệu quả.
• Google Meet: hẹn phỏng vấn nhân vật từ xa qua cuộc gọi video. Bảo mật, hiện đại và tiện dụng trên nhiều nền tảng thiết bị laptop và smartphone, bao gồm cả phiên bản web.
• Google Photos: kho lưu ảnh chất lượng cao. Thủ thuật: nên gán nhãn cho các ảnh để phân loại và tra cứu lại bất cứ khi nào cần.
• Google Keep: lưu lại nhanh ý tưởng đề tài, ghi chú.
• Google Tạo phụ đề trực tiếp: ứng dụng “xả băng” ghi âm tiện lợi, hỗ trợ tiếng Việt cùng hơn 80 ngôn ngữ khác.

Bộ công cụ làm việc linh hoạt cho phóng viên số:

• Google Tài liệu / Docs: soạn thảo văn bản thông minh, bao gồm soạn tin bài qua giọng nói (hỗ trợ tiếng Việt), chia sẻ cùng soạn tin bài an toàn và bảo mật.
• Google Slides/Trang trình bày: tạo các bản trình bày ấn tượng.
• Google Sheets / Trang tính: tạo những bảng tính thông minh.
• Google Drive: “đám mây” lưu trữ tài liệu, sắp xếp và tìm kiếm dễ dàng như thao tác trên máy tính, có thể đồng bộ với tài liệu trên tòa soạn để không bị mất dữ liệu khi xảy ra sự cố hư ổ cứng.
• Google Forms (Biểu mẫu): tạo các bảng lấy ý kiến phản hồi hoặc tương tác với bạn đọc.
• Google Translate (Dịch): một công cụ tham khảo không thể thiếu cho các phóng viên thường xuyên làm việc với các bản tin quốc tế.

Một số dịch vụ Google:

• Google Xu hướng (Trends): là công cụ rất hữu ích cho nhà báo nắm bắt được ngay trong thời gian thực xu hướng quan tâm tìm kiếm thông tin của độc giả, người dùng Internet. Thủ thuật: biểu đồ
• Google Alerts: đặt từ khóa quan trọng để nhận được thông báo ngay khi những trang tin, báo điện tử, blog… nhắc đến chúng.
• YouTube: các video làm giàu nội dung đa phương tiện trực quan hơn cho người đọc vốn ưa chuộng dạng video.
• Google Tin tức (Google News): kênh tổng hợp các tin tức đang hiện hữu theo sự quan tâm của người dùng, phân loại theo mảng nội dung.
• Google Tài chính: nắm bắt nhanh thông tin và các chỉ số thị trường tài chính – chứng khoán

Vốn là người có nhiều năm làm báo tại một tờ báo lớn ở Việt Nam, anh Trực cũng chia sẻ: “Để luôn nắm bắt những kỹ năng trong thời đại kỹ thuật số, nhà báo cần nắm bắt những kiến thức cần thiết như: khai thác dữ liệu, hiểu về hành vi người dùng trực tuyến, và cả cách làm việc hiệu quả hơn…. qua 134 khóa học của Google Digital Garage hoặc các khóa đào tạo từ chương trình Google News Initiative dành cho các tòa soạn trên toàn thế giới.”

Xin mời xem video:

P.H.P.