Đêm qua tôi nằm mơ thấy ta bà cùng một chú Seal (không phải lực lượng siêu đặc nhiệm SEAL của Mỹ đâu). Chú Seal u uẩn: “Bộ ở xứ Việt giờ làm điều tốt cho tha nhân lại khó tới như vậy sao?”

Như để bày tỏ sự thấu cảm, tôi kéo chú Seal ngả vào lòng mình, vỗ về lên bộ lông ướt đẫm mồ hôi, à lộn, nước biển mặn của chú rồi Touch nhẹ một cách tinh tế lên vật gì đó “giống như đôi dép tổ ong” trên chân chú mà nhỏ nhẹ: “Ừa, A Phủ thấy giờ làm việc thiện, việc tốt ở một nơi nào đó trên hành tinh này thì ngoài lòng tốt còn cần phải có lòng can đảm nữa. Ừa, nếu như cái lòng, cái tâm mình không thích, dù GATO hay ‘đỏ con mắt bên phải, xốn con mắt bên trái’ trước việc ai đó khác mình làm điều gì tốt cho tha nhân, tốt cho tất cả là ta cứ làm như không thấy, lặng im. Chớ nên mổ xẻ theo hướng tiêu cực, hồ nghi như Tào Tháo, truy bức động cơ, lục tung quá khứ của người ta.”

Thú thiệt, nói ra thì có một số bạn bè giận, thậm chí có thể unfriend, unfollow, nhưng tôi hết buông xả được nữa rồi. Tôi cảm thấy mình rất rất buồn khi thả dạo quanh mạng thấy có không ít bạn thích buông lời cay độc quá chừng với ai đó làm những điều tốt cho tha nhân.

Tôi hoang mang, sao ta cứ phải liên hệ việc bây giờ ai đó làm với quá khứ của họ? Sao khi thấy ai làm điều xấu lại lôi lý lịch và thành tích bản thân và gia đình ra để coi như yếu tố giảm nhẹ thì ta lại phê phán, gọi là “ăn mày quá khứ”, nhưng ta lại tự cho phép mình truy vết quá khứ để dè bỉu, hồ nghi những người giờ đang làm việc gì tốt cho đồng bào mình?

Một số bạn tôi chia sẻ: họ sợ nhất là khi làm từ thiện, nhất là khi số tiền kha khá, lại bị săm soi, rồi cật vấn nguồn tiền từ đâu ra mà làm từ thiện?

Có ai đó, hồi làm quan thì không thể cứ hành xử như thường dân. Nhưng khi họ về làm dân rồi lại cứ trói họ với những gì lúc họ còn trên quan trường. Quan nhất thời, dân vạn đại (nói thêm ngôn ngữ 4.0 là “có nhiệm kỳ”). Lại có câu: hùm chết để da, người ta chết để tiếng. Ai cũng phải chịu trách nhiệm về quá khứ của mình, nhưng lại không thể cứ bị trói mãi vào quá khứ mà không được phép sống đời hiện tại. Trong khi đó, điều quan trọng nhất cho tất cả là hiện tại người ta sống như thế nào. Làm dân rồi mà cứ quen thói lúc làm quan thì mới thật là tệ hơn vợ thằng Đậu. Còn một ông quan về làm dân rồi, biết sống như dân và thậm chí còn làm gì đó giúp dân thì bất kể vì động cơ, ủ mưu gì, vẫn là một điều tốt hơn là xấu. Làm màu mè thì chỉ nhất thời thôi, khó bền lâu, ngoại trừ là màu xăm vô da thịt. Còn động cơ, ủ mưu gì thì giờ làm sao qua được “mắt cư dân mạng như mắt khóm” (nghe quen quen à nghen).

Nói thiệt Mị nghe nghen, A Phủ hỗng có OK Durex 100% chuyện ai đó làm đâu. Nhưng chủ yếu là về cách làm. A Phủ thấy có vẻ tự hành xác và khó lòng bền vững. Nhiều khi A Phủ không dám nhìn hình ảnh chụp ai đó ví thấy nó thảm quá. Phải chi các “thánh chém” với bộ óc siêu phàm (tự phong á) và tri thức biết tuốt tuồn tuột mọi thứ trên đời (lại tự phong) xúm lại góp ý giúp có cách làm tốt cho tất cả thì hay hơn là lôi người ta ra “chém phần phật”. Nhưng rồi, do chỉ lăn tăn về cách làm nên A Phủ tặc lưỡi mà kệ ai đó, ai đó còn muốn ngao du sơn thủy và còn sức, còn đam mê thì cứ làm cho thỏa thích, miễn là tốt cho người, đẹp cho đời.

Thôi thì, A Phủ xoa cái đầu gối mòn bóng của mình mà tự kỷ: Ta không thể làm được điều gì tốt đẹp cho tha nhân, cho đồng bào mình thì ta cứ để yên cho những người có điều kiện và còn thích làm họ làm. Kệ họ, họ có ý gì (có ai nói trên đời này chẳng có chi là miễn phí) kệ họ, miễn là người dân được lợi thật sự. Càng đừng nên lấy dạ tiểu nhân mà đo lòng quân tử. Được như vậy âu cũng là ta đã làm được điều tốt lành cho tha nhân và đồng bào mình rồi.

P/s: Tôi xin phép dùng ảnh Miss World 2019, Vanessa Ponce, trong lần sang Ghana làm việc từ thiện tháng 7-2019 để minh họa cho bài này hòng khỏi bị chụp mũ là PR vô tình hay hữu ý cho ai đó nọ kia, dù quan điểm bẩm sinh của tôi là hễ ai làm điều gì tốt cho tha nhân, cho đồng bào mình là tôi… cưng, chụt chụt. Nguồn ảnh: Internet. Thanks.

P.H.P.