Ngay từ những ngày đầu năm 2021, những người dùng di động thế giới đã có được tin vui là ngay cả thiết bị ở phân khúc thị trường phổ thông (entry-level) giờ đây cũng đã có được kết nối di động 5G. Ngày 4-1-2021, hãng Qualcomm của Mỹ, nhà sản xuất chip di động số 1 thế giới, đã ra mắt nền tảng di động Snapdragon 480 5G dành cho các thiết bị phổ thông. Giới truyền thông công nghệ quốc tế gọi đây là “chip 5G cho mọi người”.

Trong một lần trò chuyện với chúng tôi ngay sau khi Qualcomm ra mắt dòng chip Snapdragon 400 series đầu tiên hỗ trợ 5G, ông Thiều Phương Nam, Tổng giám đốc Qualcomm Việt Nam, Campuchia và Lào, cho biết trong năm 2021 này sẽ sớm có những smartphone 5G có giá thành chỉ khoảng 150 USD. Và ông Nguyễn Việt Hoàng, Tổng giám đốc HMD Global Việt Nam, Campuchia và Lào, cũng nói rằng thương hiệu Nokia sẽ sớm đưa ra những smartphone phân khúc phổ thông có kết nối 5G. HMD Global, hãng sở hữu thương hiệu di động Nokia, vốn là một đối tác chiến lược của Qualcomm, chuyên phát triển các dòng smartphone chạy nền tảng Snapdragon.

Ông Thiều Phương Nam, Tổng giám đốc Qualcomm Việt Nam, Campuchia và Lào, tại sự kiện ra mắt Nokia 5.4 ở TP.HCM tối 6-1-2021 cho biết việc thương mại hóa 5G trên thế giới đang phát triển mạnh mẽ. (Ảnh: P.H.P.)

Trong khi chờ đợi thị trường Việt Nam có những smartphone 5G giá dưới 5 triệu đồng, ngay từ những tháng cuối năm 2020, người dùng di động đã có được những thiết bị 5G có giá dưới 10 triệu đồng và theo xu hướng ngày càng phủ xuống giá thấp hơn. Chẳng hạn như OnePlus Nord N10 5G được mở bán tại Việt Nam từ ngày 10-12-2020 với giá bán chính thức là 7.990.000 đồng (nếu tính cả khuyến mại thì còn rẻ hơn). Trên thị trường quốc tế, thiết bị này được đánh giá là mang 5G xuống thị trường smartphone dưới 300 USD.

Năm 2021 chắc chắn sẽ là năm của 5G dành cho tất cả các phân khúc thị trường. Tối 8-1-2021, hãng Xiaomi – hiện là nhà sản xuất smartphone lớn thứ 3 thế giới – đã mở hàng cho ra mắt toàn cầu smartphone Redmi Note 9T, sản phẩm 5G đầu tiên trong dòng smartphone tầm trung Redmi Note. Theo cô Abi Go, người đứng đầu Bộ phận Tiếp thị Sản phẩm của Xiaomi, tính đến nay, dòng Redmi Note 9 series ra đời trong năm 2020 đã bán được hơn 20 triệu chiếc trên toàn cầu. Và Redmi Note 9T mới ra mắt này có giá bán lẻ chính hãng từ Xiaomi với phiên bản RAM + ROM thấp nhất là 229 euro (6,6 triệu đồng); nhưng trong thời gian mở đầu chỉ có giá 199 euro (5,7 triệu đồng). Ngay từ ngày 11-1-2021, chiếc smartphone 5G tầm trung này bắt đầu được mở bán tại các kênh bán lẻ đối tác của Xiaomi trên toàn cầu.

Redmi Note 9T chạy chip di động 5G của hãng Đài Loan MediaTek, một nhà phát triển chip di động hàng đầu thế giới, chỉ sau Qualcomm. Điều này cho thấy các nhà sản xuất chip di động đang mở rộng tính năng hỗ trợ 5G ra các dòng chip của mình để phủ thị trường.

Trong khi đó ở Việt Nam, thương hiệu smartphone Việt Nam Vsmart của Vinsmart (thuộc Tập đoàn Vingroup) ngay từ giữa năm 2020 đã có những mẫu thử nghiệm của smartphone 5G (Vsmart Aris 5G) với sự hợp tác cùng Qualcomm. Và tại Triển lãm công nghệ Tech Awards 2020 diễn ra trong hai ngày 7 và 8-1-2021 ở TP.HCM, Vinsmart đã trình làng mẫu Aris 5G Pro trang bị chip Snapdragon 765. Sản phẩm này chưa được ra mắt chính thức và tất nhiên, đây sẽ là smartphone của dòng cận cao cấp, nhưng điều muốn nói ở đây là cuộc đua thiết bị 5G cũng đã có sự tham gia của thương hiệu Việt.

Có lẽ trong nửa cuối năm 2021 mới thật sự có trên thị trường những chiếc smartphone phân khúc phổ thông hỗ trợ 5G. Nhưng ngay trong Quý 1-2021, người dùng ở phân khúc tầm trung sẽ được trải nghiệm thêm nhiều mẫu smartphone 5G mới hơn. Samsung, OPPO,… đều cho biết sẽ sớm đưa ra thị trường mẫu smartphone 5G tầm trung.

Khác với các công nghệ trước, công nghệ di động 5G với những tính năng ưu việt của mình có tầm ứng dụng rất rộng, không chỉ là những chức năng điện thoại thông thường. Chẳng hạn, nhờ lợi thế tốc độ cực nhanh (về lý thuyết 5G có thể đạt tới 10Gbps, tức nhanh gấp 100 lần 4G), độ trễ gần như bằng 0, băng thông rộng cho phép hàng trăm thiết bị cùng kết nối một lúc,… mạng 5G thật sự là một công nghệ không dây cho doanh nghiệp, điều khiển người máy, kết nối xe tự hành, …. Khả thi nhất là nhà mạng sẽ dùng 5G thay cáp quang để đưa Internet tới các vùng sâu, vùng xa, vùng không thể chạy cáp,… Tuy nhiên, theo nhiều nhà chuyên môn, trong những năm đầu và ở hầu hết các nước, 5G vẫn phải phục vụ đầu tiên cho đối tượng người dùng di động rộng rãi. Có nghĩa là thay vì dùng 3G, 4G, người dùng di động nâng lên chạy 5G để được hưởng tốc độ cực nhanh, băng thông cực rộng,… của nó. Nhu cầu giải trí di động được nâng cao hơn khi tốc độ tải data của 5G tính bằng giây so với bằng phút của 4G. Sự phổ dụng ngày càng rộng lớn của các thiết bị đeo, thiết bị IoT, AIoT,… càng thôi thúc 5G được triển khai rộng và sớm hơn, vì 5G được sinh ra là cho những thiết bị này. Theo thống kê tháng 1-2021 của Statista, số thiết bị IoT được kết nối hoạt động đạt 9,9 tỷ đơn vị trong năm 2020 và dự báo sẽ lên tới 21,5 tỷ vào năm 2025. Mà IoT mới là những thiết bị làm được nhiều thứ cho cuộc sống số, xã hội số.

Vì thế, việc phủ 5G cho cả phân khúc tầm trung và phổ thông là một thực tế, nhất là khi nó khắc phục được những nhược điểm và hạn chế của mạng 3G/4G hiện nay. Ngay cả nhìn với một góc độ khác, việc mở rộng 5G cũng giúp giảm tải cho 3G/4G đem lại sự cải thiện về tốc độ.

Người ta tiếp cận 5G không phải như một công nghệ cao cấp mà chính xác là một công nghệ tiên tiến kế tiếp. Khác với thiết bị có cao có thấp, 5G bản thân là một nền tảng, một chuẩn kết nối di động phục vụ cho mọi người dùng, mọi thiết bị được hỗ trợ. Và đặc biệt, 5G là một trong những xu thế công nghệ của tương lai. Theo dự báo của hãng Ericsson, đến năm 2026, 60% dân số thế giới sẽ được phủ sóng 5G, số lượng thuê bao 5G đạt 3,5 tỷ (chiếm 50% lưu lượng dữ liệu). Riêng tại khu vực Đông Nam Á và Châu Đại dương, vào năm 2026, 5G được dự báo sẽ là công nghệ phổ biến thứ nhì, chỉ sau 4G LTE, với hơn 380 triệu thuê bao (chiếm 32% tổng số thuê bao di động).

Lẽ tất nhiên, việc triển khai 5G không phải chỉ đơn thuần là về công nghệ mà còn là một bài toán thương mại. Trước hết vẫn là sự tính toán đầu tư của các nhà mạng. Việc xây dựng cơ sở hạ tầng cho 5G không hề rẻ. Nhà mạng chỉ có thể tận dụng được những cây cột ăngten, hệ thống cấp điện từ các trạm BTS 4G để gắn các bộ ăngten 5G và các phụ kiện của nó. Các nhà sản xuất smartphone cũng phải cân nhắc nhu cầu người dùng để đưa ra những sản phẩm thích hợp theo lộ trình có lợi nhất cho mình.

Trong thời kỳ đầu, việc triển khai 5G chỉ có thể được thực hiện tại những thành phố lớn và ở đó thì cũng chỉ tại một số khu vực mà nhà mạng thấy phù hợp nhất. Vì thế, có thiết bị nhưng chưa có sóng 5G hay ngược lại để sử dụng thì coi như lãng phí.

Việt Nam đang đẩy mạnh triển khai Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến 2025, định hướng 2030 mà Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt ngày 3-6-2020. Theo đó, cả đất nước phải chuyển đổi số một cách toàn diện và đồng bộ. Ông Denis Brunetti, Chủ tịch Ericsson Việt Nam và Myanmar, nhận định: “5G sẽ giúp Việt Nam phát huy hết tiềm năng, đẩy nhanh hành trình chuyển đổi số và đón nhận Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư – cuộc cách mạng sẽ thúc đẩy và tạo ra làn sóng phát triển kinh tế xã hội bền vững và bao trùm ở Việt Nam, với sự hỗ trợ của khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, phù hợp với tầm nhìn chiến lược của Chính phủ.”

Việt Nam bất luận thế nào vẫn có một hình mẫu xây dựng xã hội 5G gần gũi để tham khảo chính là Trung Quốc – thị trường 5G lớn nhất thế giới. Vào năm 2019, Trung Quốc đã xây dựng được khoảng 126.000 trạm BTS 5G, Bộ Công nghệ và Công nghệ Thông tin Trung Quốc cho biết,  trong năm 2020, số lượng trạm BTS 5G đã tăng gấp 5 lần so với năm 2019.  Trung Quốc hiện đã đạt được mục tiêu phủ sóng 5G ở khắp các tỉnh, thành phố. Số thiết bị đầu cuối kết nối 5G ở đây đã lên tới hơn 200 triệu đon vị.

Trở lại việc phủ sóng 5G cho thiết bị thuộc phân khúc tầm trung và phổ thông, ban đầu dĩ nhiên chỉ có số lượng không nhiều, nhưng đây là một lẽ công bằng cho người dùng di động. Hễ họ có nhu cầu là dù ở phân khúc nào cũng có thể có được những thiết bị phù hợp để sử dụng. Và đặc biệt, nó giúp cho thấy 5G đâu phải chỉ dành cho nhà giàu, thượng lưu.

Khác với khi ra mắt những nền tảng di động 5G cho các phân khúc từ tầm trung trở lên, Qualcomm đã nhấn mạnh trong thông cáo báo chí về sự ra đời của Snapdragon 480 5G rằng: “Snapdragon 480 tiếp tục giúp đẩy mạnh sự phát triển của công nghệ 5G, cho phép truy cập vào kết nối 5G toàn cầu một cách đúng nghĩa, đồng thời có hiệu suất vượt trội để đáp ứng mọi yêu cầu của người dùng về các trải nghiệm giải trí.”

PHẠM HỒNG PHƯỚC

• Bản in trên báo Người Lao Động Chủ nhật 10-1-2021 và trên báo NLĐ Online: Năm 2021, 5G sẽ phổ thông hơn