Chuyện về các YouTuber nói cụ thể ở đây, cũng như nói chung là những người làm nội dung trên mạng xã hội, là chuyện dài nhiều tập. Thậm chí là “drama” nhiều mùa trên mạng xã hội.

Nóng hổi tính thời sự là vụ việc một số người của công chúng KOL quảng cáo quá lố (ở đây chưa dám nói là vi phạm pháp luật) về thực phẩm trên mạng xã hội. Chỉ nội việc (dù cố tình hay vô tình) có thể làm cho công chúng hiểu sai lệch về sản phẩm, nhất là khi ảnh hưởng tới sức khỏe, đã là điều sai trái – ngay cả với người bình thường.

Ảnh do AI Microsoft Copilot DALL-E3 tạo. Thanks.

Rồi chuyện lùm xùm về những YouTuber đi theo một đoàn tu tập người Việt đang bộ hành ở nước ngoài. Tất nhiên, họ có quyền ghi hình chung quanh và ghi hình đoàn bộ hành nếu như được những người được ghi hình đồng ý và không vi phạm quy định của sở tại. Nhưng sự nhốn nháo, lộn xộn của hàng chục người tranh nhau ghi hình không chỉ gây khó chịu cho đoàn tu tập mà còn gây phản cảm với địa phương. Đã có những lúc, cảnh sát địa phương phải can thiệp và răn đe. 

Về nguyên lắc, các YouTuber nhập cảnh với mục đích du lịch hoàn toàn có thể quay phim, chụp ảnh như một du khách bình thường. Nhưng nếu họ xuất bản các hình ảnh đó lên YouTube và bật chế độ kiếm tiền thì lại trở thành lao động trái phép ở nước sở tại. Điều đó có thể bị nhà chức trách sở tại xử phạt.

Bên cạnh sự nhốn nháo phản cảm, những YouTuber bị cộng đồng gọi là “bẩn” còn nguy hiểm khi tạo ra những nội dung xuyên tạc, bịa đặt, dẫn dắt dư luận và đặc biệt là tung ra nhiều ý kiến theo thuyết âm mưu. Họ gây nhiễu loạn cộng đồng mạng, khiến người ta khó thể phân biệt giả chân.

Thật sự là công chúng quan tâm trong nước và ở nước ngoài chỉ có thể dõi theo những bước chân bộ hành của đoàn tu tập thông qua nguồn thông tin hầu như duy nhất là các kênh của các YouTuber. Công bằng mà nói, vai trò của các YouTuber rất lớn và quan trọng, họ là những người ghi chép bằng video hằng giờ, hằng ngày người thật việc thật về các sự kiện đang diễn ra trong cuộc sống. Cụ thể là trong trường hợp đoàn tu tập bộ hành ở xứ người này, các YouTuber đã tốn rất nhiều công sức, tiền bạc và thậm chí đương đầu với những bất trắc hiểm nguy. Không hề êm ái, nhẹ nhàng, dễ dàng đâu.

Và người ta cũng phải chấp nhận một thực tế là trong bất cứ cộng đồng nào cũng có người tài, người ít tài và người tốt, kẻ xấu. Bên cạnh những YouTuber chân chính đưa thông tin chân thật và có tâm (thậm chí có những bạn làm vì đam mê là chính) lại có những YouTuber (đáng sợ là không phải ít) bị gọi là “bẩn bựa”. Bên cạnh ý đồ câu view, câu like, muốn nổi tiếng, còn có những ý đồ, mưu toan riêng tư mà đa phần là không hề tích cực. Và chính đây là những người có thể gây nguy hại cho đoàn tu tập bộ hành.

Vì thế, mạng xã hội muốn lành mạnh, bổ ích cần phải có nhiều YouTuber chân chính, những người có cả tầm lẫn tâm (mà có thể kém tầm nhưng phải đủ tâm). Chỉ những YouTuber chân chính mới có thể truyền tải thông tin chân thật và truyền năng lượng tích cực cho cộng đồng.

Và chính cộng đồng mạng phải là những người kiểm tra, chứng thực, tích cực góp tay phê phán và có thể tẩy chay hay loại bỏ những YouTuber quá “bẩn bựa” có hại cho cái chung. Đừng bao giờ là những người tiếp tay cho cái xấu xảy ra và tồn tại.

HOÀI XUÂN