Chúc mừng chúng ta trong Tết Đoan Ngọ Mùng Năm tháng Năm lần thứ XX.

Vèo một cái, chớp mắt một cái, bữa nay thứ Bảy 31-5-2025 đã đến Tết Đoan Ngọ, Tết Mùng Năm tháng Năm, hay nôm na là “Tết nửa năm” của năm Ất Tỵ.

Bữa nay, hai món cúng và ăn chính là bánh ú tro và cơm rượu. Trước cửa nhà thì treo một bó lá ngải cứu mà theo niềm tin dân gian là để xua tà, đón phúc, cầu bình an và sức khỏe cho cả gia đình.

Ảnh: Internet. Thanks.

Còn nhớ hồi nhỏ, cứ mỗi sáng Tết Mùng Năm, A Phủ và cả nhà đều được mẹ cho ăn một chén cơm rượu do bà làm từ mấy hôm trước, nói là để diệt trừ sâu bọ torng bụng. Mèng ơi, sáng sớm chưa ăn gì mà nạp một chén cơm rượu, chén nhõ thôi, tới người còn quay mòng mòng chớ noi chi ba cái con giun sán trong bụng.

Bánh ú tro là cách gọi của người miền Nam, còn gọi chung là bánh tro, bánh gio (nghe nói cũng còn một số tên địa phương như bánh lẳng, bánh âm, bánh cóc mò hay bánh nẳng,…) là một loại bánh được làm với thành phần chính là gạo nếp ngâm qua nước tro (từ tro than lá cây, nhất là lá tre) và gói lá đem luộc chín. Bánh thường nhỏ xíu xiu, lủm một cái là hết. Thường là có nhân đậu xanh, có khi có cả chút nhân dừa.

Cũng như Tết Đoan Ngọ xuất phát từ văn hóa Trung Hoa, bánh ú tro (nhân ngọt), theo Wikipedia, có xuất xứ từ Quảng Đông (Trung Hoa) và có từ thời nhà Minh.

Mà xin lưu ý rằng hỗng phải chỉ có người Việt mình, do ảnh hưởng giao thoa với nền văn hóa Trung Hoa hàng ngàn năm, mới có Tết Đoan Ngọ. Tết Đoan Ngọ (có nhũng tên gọi và truyền thuyết khác nhau) còn được “ăn” ở Triều Tiên, Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan, Hong Kong. Những năm A Phủ đi Đài Bắc dự Triển lãm công nghệ COMPUTEX (khoảng cuối tháng 5 đầu tháng 6 dương lịch) vẫn được nhìn thấy những tiệm bán bánh ú tro chuẩn bị cho Tết Đoan Ngọ. Hảo hảo (hỗng phải mì gói đâu).

A.P.