Lúc nãy nghe mấy bạn bè hô lên rằng “máy điều hòa nhiệt độ” (air conditioner, máy lạnh) phải chịu thuế tiêu thụ đặc biệt theo Luật Thuế Tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) vừa được Quốc hội Việt Nam thông qua sáng 14-6-2025, A Phủ hoang mang, vì máy điều hòa bây giờ trên thế giới đã trở thành một loại thiết bị điện máy gia dụng phổ quát mà người tiêu dùng rộng rãi có thể mua về xài.

Ảnh do AI ChatGPT tạo. Thanks.

Thực tế thì trên thế giới có “không nhiều” nước coi máy điều hòa là loại sản phẩm phải chịu thuế tiêu thụ đặc biệt. Bởi lẽ máy điều hòa nằm trong nhóm sản phẩm giúp nâng cao cuộc sống con người. Để bảo vệ môi trường, giảm khí nóng gây biến đổi khí hậu, riêng đối với máy điều hòa – một trong những loại thiệt bị tiêu tốn nhiều điện năng, người ta có thể kiểm soát tiêu dùng bằng các quy định về hiệu suất năng lượng (tiết kiệm điện) và thuế nhập khẩu.

Thôi thì mỗi nước có quan điểm riêng. Ông Cao Anh Tuấn, Thứ trưởng Bộ Tài chính, cho biết, máy điều hòa công suất từ 90.000 BTU trở xuống được sử dụng nhiều, tiêu thụ điện lớn, là một tác nhân khiến Trái đất nóng lên do chất làm mát trong điều hòa, ảnh hưởng tiêu cực môi trường. Chính phủ đã tiếp thu ý kiến của nhiều đại biểu Quốc hội, nâng mức công suất điều hòa không phải chịu thuế tiêu thụ đặc biệt từ 18.000 BTU lên 24.000 BTU.

Trở lại trường hợp VN, khi tìm hiểu kỹ hơn thì mới biết rằng, không phải tất cả các loại máy điều hòa đều phải chịu thuế tiêu thụ đặc biệt. Chỉ có các dòng máy điều hòa có công suất làm lạnh trên 24.000 BTU đến 90.000 BTU mới phải chịu thuế tiêu thụ đặc biệt. Nghĩa là các loại máy điều hòa có công suất từ 24.000 BTU trở xuống và lớn hơn 90.000 BTU (chủ yếu hệ thống điều hòa công nghệp) không phải chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Trên thị trường, có công suất làm lạnh trên 24.000 BTU là loại máy điều hòa có công suất trên 2.5HP. Nhiều dòng máy điều hòa 2.5HP hàng của các hãng lớn có công suất vừa tròn 24.000 BTU hay thấp hơn, nghĩa là không thuộc diện chịu thuế này.

Máy điều hòa từ 3HP (trên 24.000 BTU) trở lên chủ yếu được sử dụng tại văn phòng, cơ quan, nơi kinh doanh,… Nói chung là ở những chỗ kiếm “xiền”.

Thực tế thì người dùng gia đình thường dùng máy điều hòa có công suất 1HP hay 1.5HP, dữ hơn là 2HP hoặc số ít dùng 2.5HP, nên chẳng bị ảnh hưởng bởi thuế tiêu thụ đặc biệt. Vì thế, từ nay, khi mua máy điều hòa từ 2.5HP trở xuống mà bị nơi bán đòi thêm thuế tiêu thụ đặc biệt, khách hàng nhớ báo Chí Phèo “la làng nước” nghen.

Theo hướng dẫn tiêu dùng, công suất máy điều hòa 1HP thích hợp cho phòng có diện tích 12-15 mét vuông; 1.5HP cho phòng 16-20 mét vuông; 2HP cho phòng 24-30 mét vuông; 2.5HP cho phòng 30-35 mét vuông,… Tất nhiên còn tùy thuộc vào số lượng người sử dụng trong phòng nữa, càng nhiều người, càng cần công suất cao hơn.

Phần mình, A Phủ ước gì mình có đủ điều kiện để sắm được máy điều hòa thuộc diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt á.

Đọc tin tức mà chỉ đọc có cái tít (vốn phải rút gọn và thường phải giựt gân) thì dễ bị la hoảng rồi lên máu lắm á.

Riêng xăng dầu là mặt hàng phải chịu thuế tiêu thụ đặc biệt (excise tax) ở nhiều nước trên thế giới. Vấn đề ở chỗ thuế suất bao nhiêu thôi á.

A.P.