Sáng 2-7-2025, theo giờ ET Mỹ, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã viết trên mạng xã hội Truth Social: “Tôi vừa đạt được Thỏa thuận thương mại với Việt Nam. Chi tiết sẽ được thông báo sau!” (I just made a Trade Deal with Vietnam).

Theo thông tin từ Bộ Ngoại giao Việt Nam, khoảng 20h ngày 2-7-2025 (giờ VN, tức khoảng 9:00 AM theo giờ ET của Mỹ), Tổng Bí thư Tô Lâm đã có cuộc điện đàm với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump về quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ và đàm phán về thuế đối ứng (reciprocal tariff) giữa hai nước. Tổng Bí thư Tô Lâm và Tổng thống Donald Trump hoan nghênh việc hai đoàn đàm phán của hai nước đã thống nhất Tuyên bố chung Việt Nam – Mỹ về khuôn khổ hiệp định thương mại đối ứng, công bằng và cân bằng.

Có thể nói, cho tới nay, Việt Nam là nước thứ ba trên thế giới, sau Trung Quốc và Anh, đã đạt được thỏa thuận thương mại mới với Mỹ.

Ngày 2-4-2025, Tổng thống Donald Trump đã công bố loạt mức thuế quan mới áp dụng với nhiều đối tác thương mại (trong đó Việt Nam chịu mức 46%), nhưng đã tạm hoãn thực thi trong vòng 90 ngày nhằm tạo điều kiện cho đàm phán với các đối tác. Trong thời gian tạm hoãn này, mức thuế là 10%. Ngày 9-7-2025 là hạn chót.

Theo lời Tổng thống Donald Trump sau khi đạt được thỏa thuận thương mại, Mỹ sẽ áp thuế nhập khẩu 20% đối với nhiều hàng hóa của Việt Nam. Riêng với các mặt hàng “đội lốt” (transshipping), theo CNBC, Việt Nam cũng đồng ý rằng hàng hóa sẽ bị áp mức thuế 40% nếu có nguồn gốc từ một quốc gia khác và được chuyển đến Việt Nam để vận chuyển đến Mỹ.

Tổng thống Donald Trump thông báo trên mạng Truth Social rằng theo thỏa thuận thương mại, các hàng hóa của Mỹ khi nhập vào Việt Nam sẽ được hưởng thuế suất 0% (U.S. tariff-free access to Vietnam’s markets). Ông viết: “In other words, they will ‘OPEN THEIR MARKET TO THE UNITED STATES’”.

Sau đó, vào chiều 2-7-2025, theo CNN, Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ Howard Lutnick đã post trên mạng X nói rõ hơn về các mức thuế đối ứng giữa Mỹ và Việt Nam.

Trang China Briefing ngày 30-6-2025 cho biiết: Gần đây, Hoa Kỳ và Trung Quốc đã đạt được thỏa thuận giảm thuế quan đối xứng xuống còn 10%, giảm đáng kể so với mức đỉnh điểm trước đó là 145% (ngày 9-4-2025, Mỹ áp mức thuế đối ứng 145% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc và ngày 12-4-2025, Trung Quốc đáp trả tăng mức thuế nhập khẩu hàng hóa Mỹ từ 84% lên 125%). Tuy nhiên, do các loại thuế hiện hành khác, mức thuế quan thực tế đối với hầu hết hàng hóa Trung Quốc vẫn ở mức trên 30 phần trăm.

Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) ngày 17-6-2025 cho biết: Thuế nhập khẩu của Mỹ đối với hàng Trung Quốc là 55% (tăng từ 30%), trong khi thuế nhập khẩu của Trung Quốc đối với hàng Mỹ vẫn còn ở 10%. Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ Howard Lutnick ngày 11-6-2025 nói với CNBC rằng các mức thuế nhập khẩu với hàng Trung Quốc vào Mỹ “chắc chắn” sẽ không thay đổi.

Tạm suy ra, bà con người Việt ở Mỹ sẽ phải mua nhiều hàng hóa nhập từ Việt Nam với giá cao hơn trước đây (đối với những mặt hàng bị tăng mức thuế nhập khẩu). Người Việt ở Việt Nam sẽ được xài hàng Mỹ với giá rẻ hơn (do không bị tính thuế nhập khẩu) – nếu như chi phí vận chuyển và dịch vụ không tăng. Nếu Mỹ áp thuế nhập khẩu hàng Trung Quốc từ 40% trở xuống, về lý thuyết, tình trạng “mượn xuất xứ Việt Nam” hầu như sẽ không còn nữa vì xuất trực tiếp sẽ rẻ hơn.

A.P.