Vào lúc 2g sáng theo giờ từng địa phương (nước Mỹ có 6 múi giờ – time zone) ngày Chủ nhật 3-11-2024, Chủ nhật đầu tiên của tháng 11, hầu hết nước Mỹ bắt đầu đổi giờ lần thứ hai trong năm. Từ giờ tiết kiệm ánh sáng ban ngày hay giờ mùa Hè DST (Daylight Saving Time hay Summer Time, Spring Forward) đã đổi vào ngày Chủ nhật 10-3-2024, Chủ nhật thứ hai của tháng 3, nước Mỹ đổi trở lại giờ tiêu chuẩn ST (Standard Time) hay giờ mùa Đông (Winter Time, Fall Back).

Từ giờ DST đổi sang giờ ST là phải lùi lại 1 giờ. Chẳng hạn, bữa trước là 9g sáng, nay là 8 giờ sáng. (Fall Back, lùi lại).

Như vậy người ở Bờ Đông, bao gồm thủ đô Washington DC vốn xài giờ ET (Eastern Time), giờ đây sẽ cùng giờ với Việt Nam, chỉ là sau 12 tiếng đồng hồ, đúng nửa vòng Trái đất. Ví dụ, 8g sáng 3-11 ở Washington DC là 8g tối 3-11 ở Việt Nam.

Sở dĩ nói là hầu hết nước Mỹ vì có bang Hawaii và phần lớn bang Arizona cùng các lãnh thổ hải ngoại của Mỹ (Puerto Rico, American Samoa, Guam, Northern Mariana Islands, và US Virgin Islands) không áp dụng cái vụ đổi giờ phiền phức này. Ở bang Arizona, chỉ có vùng lãnh thổ gọi là Navajo Nation – một khu bảo tồn của người da đỏ bản địa ở phía Bắc bang là áp dụng đổi giờ.

Đổi sang giờ ST, người ta sẽ đi ngủ muộn hơn 1 giờ và dậy trễ hơn 1 giờ. Bất tiện là đi làm về muộn hơn 1 tiếng đồng hồ nên trời tối hơn – đặc biệt là bất lợi khi vào mùa Đông và có tuyết rơi.

Giờ DST là giờ được đa số người Mỹ thích hơn, đặc biệt là những người đi làm vì được về khi trời vẫn sáng sủa hơn. Thực tế đây là giờ quen thuộc với nhịp sống ở Mỹ vì thời gian áp dụng giờ DST trong năm dài tới 8 tháng.

Từ năm 2015 đã có ngày càng nhiều bang đề xuất các dự luật chấm dứt việc đổi giờ hằng năm như hiện nay. Theo đó, giờ DST sẽ là giờ chính thức cả năm. Nhưng sau mấy lần bị lỡ vì lý do chính trị, cho đến nay, Quốc hội Mỹ vẫn chưa thông qua dự luật về chuyển đổi giờ. Cụ thể, Đạo luật về Thời gian Thống nhất (Uniform Time Act) do Quốc hội Hoa Kỳ thông qua năm 1966 sẽ cần được sửa đổi để cho phép thay đổi như vậy.

Theo ALMANAC được cập nhật ngày 2-11-2024, trong thời gian qua, 19 tiểu bang đã ban hành luật hoặc thông qua nghị quyết quy định thời gian tiết kiệm ánh sáng ban ngày quanh năm, nếu Quốc hội cho phép thay đổi như vậy và trong một số trường hợp, nếu các bang xung quanh ban hành luật tương tự.

19 tiểu bang đó là Colorado (2022); Alabama, Georgia, Minnesota, Mississippi và Montana (2021); Idaho, Louisiana, Ohio (nghị quyết), South Carolina, Utah và Wyoming (2020); Delaware, Maine, Oregon, Tennessee và Washington (2019); Florida (2018); Massachusetts (2017).

Tạp chí Mỹ Time (1-11-2023) cho biết: Hồi tháng 3-2022, Đại học Monmouth University (New Jersey) đã tổ chức thăm dò và cho thấy chỉ có 1/3 số người Mỹ được hỏi là muốn giữ nguyên chuyện đổi giờ hằng năm. Trong khi đó, có tới 6/10 người Mỹ muốn bỏ cái vụ đổi giờ.

Cón tờ Today cho biết: Viện Hàn lâm Y học Giấc ngủ Hoa Kỳ (American Academy of Sleep Medicine, AASM) trong một nghiên cứu vào tháng 1-2024 cho rằng việc loại bỏ sự thay đổi múi giờ theo mùa sẽ phù hợp nhất với nhịp sinh học của cơ thể, vì giờ tiết kiệm ánh sáng ban ngày DST có thể tạo ra sự mất cân bằng giữa đồng hồ xã hội và đồng hồ sinh học bên trong cơ thể bạn.

Nước Mỹ “mém” thành công trong “cuộc cách mạng giờ giấc”. Hồi tháng 3-2023, Thượng nghị sĩ Cộng hòa Marco Rubio của bang Florida đã trình lại dự thảo Luật Bảo vệ Ánh nắng Sunshine Protection Act of 2023 với Thượng nghị viện mới để chọn giờ DST làm giờ quanh năm ở Mỹ. Nếu được thông qua, Mỹ sẽ kết thúc chuyện mỗi năm xuân thu nhị kỳ đổi giờ vào cuối năm 2023. Trước đó, ngày 15-3-2022, chỉ 2 ngày sau khi Mỹ chuyển sang giờ DST, Thượng nghị viện khóa trước đã thông qua dự luật Senate Bill 623 có tên gọi Đạo luật Bảo vệ Ánh nắng (Sunshine Protection Act of 2021). Theo hãng tin truyền hình CBS News ngày 1-11-2024, dự luật này đã được 17 người đồng bảo trợ lưỡng đảng ủng hộ, bao gồm Thượng nghị sĩ Marco Rubio của Florida, người từ lâu đã lập luận rằng chúng ta nên ngừng “lùi lại” (falling back) vào tháng 11 và áp dụng giờ tiết kiệm ánh sáng ban ngày quanh năm. Dự luật này chưa kịp được Hạ nghị viện thông qua thì nước Mỹ đã đến cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào tháng 11-2022 và có Quốc hội khóa mới, mọi sự phải “tắt đèn làm lại”.

Cũng theo CBS News, Dân biểu Vern Buchanan, cũng là một đảng viên Cộng hòa đến từ Florida, đã đưa ra luật tương tự tại Hạ nghị viện, nói rằng “có những lợi ích to lớn về sức khỏe và kinh tế khi áp dụng giờ tiết kiệm ánh sáng ban ngày vĩnh viễn”. Tuy nhiên, thời gian dành cho dự luật của Hạ nghị viện đã hết vào năm 2023 sau khi dự luật được chuyển đến Ủy ban Năng lượng và Thương mại của Hạ nghị viện và Tiểu ban Đổi mới, Dữ liệu và Thương mại.

Điều đặc biệt là lần đổi thành giờ ST năm 2024 diễn ra chỉ 2 ngày trước ngày bầu cử Tổng thống Mỹ (5-11-2024) với hai tay đua là đương kim Phó Tổng thống, bà Kamala Harris (60 tuổi) của Đảng Dân chủ và cựu Tổng thống Donal Trump (78 tuổi) của Đảng Cộng hòa. Nếu thắng, bà Harris sẽ trở thành nữ Tổng thống Hoa Kỳ đầu tiên. Còn nếu thắng, ông Trump sẽ là cựu tổng thống thứ hai trong lịch sử Hoa Kỳ trở lại Nhà Trắng lần thứ hai. Theo Wikipedia, trong lịch sử Hoa Kỳ, trước ông Trump từng có 6 cựu Tổng thống Hoa Kỳ tái tranh cử (đầu tiên là ông Martin Van Buren tái tranh cử tới 2 lần vào năm 1844 và 1848 sau nhiệm kỳ 1837-1841; và gần nhất là ông Herbert Hoover tái tranh cử vào năm 1940 sau nhiệm kỳ 1929-1933). Trong 6 cựu Tổng thống đó, chỉ có một mình ông Grover Cleveland thắng cử trong cuộc tái tranh cử năm 1892 (sau nhiệm kỳ 1885-1889).

Như vậy, người ở Mỹ vẫn còn tiếp tục xuân đông nhị kỳ đổi giờ. Thời gian áp dụng giờ ST chỉ có 4 tháng. Tới Chủ nhật thứ hai của tháng 3-2025, tức ngày 9-3-2025, nước Mỹ sẽ lại đổi thành giờ DST.

HẠNH LEE

Nguồn ảnh: Internet. Thanks.