Việt Nam đang đứng trước nhu cầu cao hơn bao giờ hết về các trung tâm dữ liệu. Nhu cầu này phục vụ cho công cuộc chuyển đổi số toàn diện quốc gia đang vào giai đoạn cao điểm và làn sóng ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), đặc biệt là AI tạo sinh (GenAI). Có thể nói rằng trong thời đại dựa trên dữ liệu, thiếu năng lực về trung tâm dữ liệu thì không thể tăng tốc ứng dụng AI và chuyển đổi số.

Giá trị thị trường trung tâm dữ liệu ở Việt Nam được công ty nghiên cứu thị trường W&S Market Research dự báo sẽ đạt mức 1,03 tỷ USD vào năm 2028, và hơn 1,26 tỷ USD vào năm 2030.

Trong Quy hoạch hạ tầng thông tin và truyền thông thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng phê duyệt hồi đầu năm 2024, Việt Nam sẽ đưa một số đô thị của mình trở thành những trung tâm dữ liệu của khu vực (Digital Hub).

Data center của Viettel ở Hòa Lạc được Ngân hàng HSBC cấp tín dụng xanh. (Ảnh: Viettel).

Trong mấy năm gần đây, nhiều doanh nghiệp công nghệ lớn của Việt Nam như VNPT, Viettel, CMC, FPT, VNG,… đã đầu tư lớn để xây dựng thêm nhiều trung tâm dữ liệu quy mô lớn và đạt các chuẩn quốc tế đủ sức phục vụ cho nhu cầu trong nước lẫn quốc tế. Và đã diễn ra một cuộc đua trung tâm dữ liệu, cái sau lớn hơn cái trước. Đi đầu là Tập đoàn Viettel. Hồi tháng 4-2024, Viettel đã khai trương Viettel IDC tại Hòa Lạc được coi là trung tâm dữ liệu lớn nhất nước với 2.400 tủ rack và có công suất điện “khủng” tới 30MW (nghĩa là đủ năng lượng cung cấp cho 10.000 tủ rack thế hệ cũ). Và một năm sau, vào hạ tuần tháng 4-2025, Viettel đã khởi công xây dựng trung tâm dữ liệu lớn nhất nước (tại Củ Chi, TP HCM) có công suất thiết kế 140MW, thuộc Top 10 Đông Nam Á. Cho tới nay, Viettel đã có 15 trung tâm dữ liệu đang hoạt động ở Hà Nội, Đà Nẵng, TP HCM, Bình Dương.

Bộ Khoa học và Công nghệ hồi giữa tháng 3-2025 cho biết có 4 doanh nghiệp dự kiến đầu tư trung tâm dữ liệu quy mô siêu lớn (hyper scale) với tổng công suất 220MW. Nhu cầu về trung tâm dữ liệu vẫn còn rất lớn. Hiện nay tổng công suất mới đạt 182MW, còn cách xa mục tiêu 870MW vào năm 2030.

Vấn đề cần đặt ra là các trung tâm dữ liệu mới phải được thiết kế để bảo đảm các tiêu chuẩn thời đại toàn cầu, trong đó có về yếu tố xanh bền vững và hỗ trợ AI.

Quyết định 36/QĐ-TTg được Thủ tướng ban hành ngày 11-1-2024 đã đưa ra định hướng phát triển là “hình thành các trung tâm dữ liệu quy mô lớn, theo tiêu chuẩn xanh, bám sát quy hoạch vùng năng lượng”.

Ai cũng biết trung tâm dữ liệu “siêu ngốn” năng lượng và đồng nghĩa với việc thải nhiều hơi nóng vào không khí. Theo ông Thomas Rooney, Phó Giám đốc Dịch vụ Công nghiệp tại Savills Hà Nội, các trung tâm dữ liệu AI tiêu tốn điện năng gấp 2-5 lần so với trung tâm dữ liệu thông thường. Vì thế, các trung tâm dữ liệu phải bảo đảm yêu cầu tối ưu hóa về năng lượng, vừa đạt hiệu suất sử dụng năng lượng cao nhất có thể, vừa bảo vệ môi trường sống. Data Center mới của Viettel tại Hòa Lạc là trung tâm dữ liệu đầu tiên của Việt Nam nhận được tài trợ tín dụng xanh của Ngân hàng HSBC.

Nhu cầu năng lượng càng cao hơn khi các trung tâm dữ liệu thế hệ mới phải đáp ứng vận hành tối ưu các công nghệ như AI, máy học, dữ liệu lớn, vốn đòi hỏi các hệ thống hiệu năng cao để xử lý các ứng dụng trí tuệ nhân tạo hoặc phân tích dữ liệu lớn.

Bài đã in trên báo Người Lao Động Chủ nhật 11-5-2025 và trên báo NLĐ Online.

HOÀI XUÂN