Gần đây, khi truy cập thông tin về hợp đồng bảo hiểm của gia đình mình tại hãng P., bà N.A. (TP HCM) đã phát hiện trong dữ liệu, số CMND 9 số mà mình dùng để ký hợp đồng 10 năm trước bây giờ đã được tự động cập nhật thành số CCCD 12 số mới. Bà cảm thấy rất tiện.

Tuy nhiên, do không được thông báo, nên bà gặp khó khăn lúc đang nhập vào ứng dụng và trang web của hãng bảo hiểm do vẫn sử dụng số CMND cũ (do được ghi là dùng số đã sử dụng để mở hợp đồng). Khi sử dụng số CCCD mới, bà mới có thể đăng nhập thành công.

Một trong những băn khoăn phổ quát của đại đa số người dân khi nhà nước tiến hành sắp xếp lại bộ máy chính quyền và địa phương là sẽ phải làm lại vô số giấy tờ do thay đổi địa chỉ cư trú.

Theo tinh thần chỉ đạo của trung ương và các tỉnh thành, các giấy tờ cấp trước đây vẫn tiếp tục có giá trị sử dụng như bình thường, và cơ quan chức năng chỉ cấp lại giấy tờ theo địa chỉ mới khi hết hạn hay theo yêu cầu của người dân. Tuy nhiên, người dân đã trải qua kinh nghiệm của nhũng lần thay đổi trước đây, không phải cơ quan, tổ chức nào cũng thông suốt điều này mà bắt buộc chủ nhân của giấy tờ phải chứng minh địa chỉ cũ và mới là một. Điều để mọi người có thể hy vọng là khác với các lần trước, lần thay đổi này được ứng dụng công nghệ số, thậm chí cả trí tuệ nhân tạo (AI), nên việc quản lý và thông tin dữ liệu sẽ được tự động và thông suốt.

Chắc chắn trong thời gian đầu, có thể kéo dài cả năm, người dân và các tổ chức vẫn còn lúng túng giữa thông tin địa danh cũ và mới.

Việc sắp xếp lại bộ máy và địa phương là phục vụ cho yêu cầu quản lý của Nhà nước. Vì thế, nó phải là công việc của “nội bộ” nhà nước. Các cấp lãnh đạo đã chỉ đạo là việc này không được để ảnh hưởng tới công dân. Mọi việc cập nhật, đồng bộ hóa, liên thông thông tin phải diễn ở “phía sau” và giũa các cơ quan, tổ chức với nhau. Tất cả làm được thông qua sự liên thông và dựa trên cơ sở dữ liệu quốc gia.

Hy vọng rằng các ứng dụng hành chính công lẫn các dịch vụ tư của các doanh nghiệp sẽ tự động cập nhật các thông tin này. Để tiện dụng hơn, ít nhất là trong thời gian đầu, cần có cả thông tin địa chỉ, địa danh cũ kèm theo để dễ dàng tham chiếu.

Nằm trong chương trình xây dựng “báo chí dữ liệu”, Đài Truyền hình TP HCM HTV hồi hạ tuần tháng 6-2025 đã xây dụng trang web tra cứu nhanh thông tin 168 phường, xã, đặc khu của TP HCM mới (sau khi sáp nhập với Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu). Người tra cứu chỉ cần nhập tên của của tỉnh thành, quận huyện, và phường xã là có thể tìm được địa danh mới. Ông Ngô Trần Thịnh, Trưởng Phòng Đa truyền thông, Trung tâm Tin tức HTV, cho biết: “Ê-kíp sẽ tiếp tục cập nhật tên mới của hệ thống 2 cấp cả nước để phục vụ người dân.”

Kể từ sau ngày 1-7-2025, thời điểm bộ máy hành chính mới của cả nước đồng loạt được vận hành, mong rằng người dân sẽ được thoải mái thụ hưởng, không cần phải làm gì để chứng minh địa chỉ cư trú của mình khi làm bất cứ thủ tục, dịch vụ gì. Nói theo dân gian: “Cứ an tâm, mọi sự đã có nhà nước lo.” Và điều này góp phần cho thành công của cuộc “đại sắp xếp” mới của quốc gia, phục vụ cho kỷ nguyên mới.

Bài đã in trên báo Người Lao Động Chủ nhật 29-6-2025 và trên báo NLĐ Online.

HOÀI XUÂN