Hôm nay là Ngày Nhà báo Việt Nam, ngày mà anh em trong nghề hay nói đùa là ngày “giỗ kị nhà báo”. Từng có thời người ta kháo nhau rằng: nghề nào có ngày của mình thường là nghề… chết đói! Có công thức: Nhà giáo + Nhà văn + Nhà báo = Nhà nghèo.

Nhà báo là người đưa tin của thời đại. Trong tiếng Anh, nhà báo là reporter (có nghĩa là người báo cáo, người tường trình) hay journalist (người ghi chép tin tức hàng ngày). Đó không chỉ là công việc của người làm báo, mà còn là sứ mạng, nói cao hơn là thiên chức của những người chọn nghề viết là cái nghiệp của đời mình.
Tôi bắt đầu đi làm báo chính thức (thời đi học từng làm báo tường, đặc san của trường) từ năm 1976, ở cái tuổi 18, 19 vừa rời ghế trường phổ thông vào đời, tới nay đã hơn 36 năm. Nghĩa là tôi đã nếm trải đầy đủ mọi cung bậc của nghề báo từ sau khi đất nước nối liền một dải hình chữ S ngó ra Thái Bình Dương. Gần 30 năm viết về mảng thời sự quốc tế và hơn 10 năm viết về công nghệ đã cho tôi nhiều trải nghiệm với làng báo quốc tế. Và những trải nghiệm này giúp cho tôi có một số ý niệm về người làm báo thời hiện đại.

Có thể nói ngay rằng làm báo thời nay sướng hơn cách đây 20, 30 năm rất nhiều. Các quy định pháp luật đầy đủ hơn, hành lang pháp lý cho người làm nghề báo cũng rõ ràng hơn, nhận thức của xã hội và môi trường làm báo cũng tốt hơn. Nhưng điều đáng nói hơn cả là phương tiện, công cụ làm báo chưa bao giờ tuyệt vời hơn bây giờ.

Sau 36 năm làm báo, nay tự vấn lại, tôi rất mừng vì mình chưa bao giờ làm gì để phải hổ thẹn với cây bút. Cho dù không ít lần tôi đã phải trả giá rất đắt, bị đạp tới tận cùng địa ngục vì những nhỏ nhen, đố kị, hẹp hòi của những người trong và ngoài nghề. Tôi luôn tâm niệm: thà làm báo nhà chớ không bao giờ báo đời. Mọi chức vụ trong nghề báo chỉ là phù du, làm sao để khi mình xuôi tay, người ta vẫn nhớ mình là một NHÀ BÁO (viết hoa).

Sáng nay, lật lại đống tài liệu cũ, tôi tìm được một số ảnh thời làm báo Long An.

– Ảnh chụp tôi đi công tác Tân Thạnh (Long An) hồi tháng 4-1983. Hồi đó tòa soạn có 1 chiếc honda 67 cũ, ai đi công tác xa thì xin cấp xăng đi. Ảnh này chụp trên Tỉnh lộ 49, khúc Thủy Đông, nay là Quốc lộ 62 dẫn về Mộc Hóa – Vĩnh Hưng.

– Ảnh chụp tôi đi công tác tại tập đoàn sản xuất số 5, xã Mỹ Yên (huyện Bến Thủ, nay là Bến Lức) ngày 26-5-1981. Người đứng bên cạnh là nhà báo Hoàng Hùng, người bị vợ đốt chết trong vụ án chấn động vừa qua. Lúc đó, tôi phụ trách bộ phận biên tập kinh tế của báo Long An, còn Hoàng Hùng vừa từ đài truyền thanh Bến Thủ về làm phóng viên kinh tế. Hai anh em rất tâm đầu ý hợp, thường đi công tác chung với nhau trên từng cây số.

PHP
(Saigon 21-6-2012)