Cơ quan Xuất Nhập cảnh Philippines ngày 6-11-2019 thông báo rằng nước này khôi phục lại việc dán trực tiếp các visa Philippines lên các trang passport của công dân Trung Quốc, cho dù có in hình bản đồ Biển Đông với “đường 9 đoạn” (nine-dash line) mà ta gọi là “đường lưỡi bò”. Khi được hỏi là liệu quyết định này có nghĩa Chính phủ Philippines có chính sách mới công nhận “đường 9 đoạn” của Bắc Kinh hay vì lý do an ninh, ông Jaime Morente, Giám đốc Cơ quan XNC Philippines, nói rằng: “Trong quá khứ, chúng tôi cũng từng bày tỏ sự quan ngại về an ninh đối với hình thức cũ (cấp visa rời) vì các tờ visa rời có thể dễ dàng bị rơi, thất lạc.”

Năm 2012, để phản đối việc Bắc Kinh cho in lên các trang passport mới hình nền giống như bản đồ có hình “đường 9 đoạn”, Tổng thống Philippines hồi đó là ông Benigno Aquino III đã ra lệnh cấp visa rời cho công dân Trung Quốc thay vì dán visa trực tiếp lên các trang passport như thường lệ. Lý do được đưa ra là việc dán visa hay đóng dấu xuất nhập cảnh lên các trang passport có hình “đường 9 đoạn” có thể bị hiểu sai là nhà nước Philippines mặc nhiên thừa nhận cái “đường 9 đoạn” sai trái đó.

Sau khi được bầu làm tổng thống từ năm 2016, ông Rodrigo Duterte – người kế nhiệm của ông Benigno Aquino III – đã thể hiện chính sách ngày càng thân hơn với Bắc Kinh. Ngày 30-6-2016, ông Rodrigo Duterte nhậm chức và ngày 12-7-2016, theo một vụ kiện do chính phủ của ông Benigno Aquino III đệ trình năm 2013, Tòa Trọng tài Thường trực quốc tế (Permanent Court of Arbitration, PCA) tại La Haye (Hà Lan) đã ra phán quyết rằng: không có cơ sở pháp lý để Trung Quốc yêu sách quyền lịch sử đối với tài nguyên tại các vùng biển phía bên trong “đường 9 đoạn”.

Chính sách “nồng ấm” của Tổng thống Rodrigo Duterte đã được Bắc Kinh “tưởng thưởng” hậu hĩnh. Trung Quốc tăng cường đầu tư vào quần đảo này, nhập khẩu nhiều trái cây từ Philippines và tạo thuận lợi cho du khách Trung Quốc sang Philippines (năm 2018 đạt 1,3 triệu người, tăng gần gấp 3 lần so với năm 2015).

Hồi tháng 8-2019, Ngoại trưởng Teodoro Locsin Jr. của Philippines cho biết visa mới của Philippines có in một hình bản đồ nước này với các vùng đặc quyền kinh tế (exclusive economic zone – EEZ) được mở rộng nhất, phủ nhận những vùng mà Trung Quốc tự tuyên bố là của họ và nằm trong “đường 9 đoạn”. Coi như “dĩ độc trị độc”.

Bất luận vì lý do gì, việc Philippines khôi phục lại hình thức dán visa trực tiếp lên passport Trung Quốc là một giải pháp tốt. Bởi lẽ Trung Quốc có quyền muốn in gì trên passport của họ thì in, cứ thích thì… “chích”. Hơn nữa, theo thông lệ quốc tế, passport được coi là tài sản của nhà nước cấp nó nên việc không chấp nhận nó hay có những hành vi hủy hoại nó (ngay cả bôi bẩn) là “dễ xa nhau”. Cụ thể để phản đối hình “đường 9 đoạn” in trên trang passport, ta cứ việc dán visa đè lên che kín trang đó và đóng dấu xuất nhập cảnh ngay trên visa đó. Còn việc cho in trên visa bản đồ bao gồm các khu vực đang tranh chấp cần cân nhắc thiệt hơn vì có thể biến visa thành “nhạy cảm” với một số nước nào đó. Chẳng hạn nếu bây giờ Trung Quốc cho in visa có hình “đường lưỡi bò 9 đoạn”, công dân Việt Nam sẽ xử sự ra sao khi cần sang nước này?      

Passport mới được Trung Quốc phát hành năm 2012 có in trên các trang hình nền là bản đồ Trung Quốc có thể hiện rõ “đường 9 đoạn” bao chiếm tới 90% diện tích Biển Đông, có cả lãnh thổ Đài Loan và các khu vực biên giới mà Trung Quốc đang tranh chấp với Ấn Độ. Nói chung thiệt là “nhạy cảm”!

PHẠM HỒNG PHƯỚC

+ Ảnh: Internet. Thanks.