Cuối cùng nàng đã không trụ nổi trước cuồng phong bão tố chính trị dập vùi. Ngày 29-8-2025, bà Paetongtarn Shinawatra đã chính thức bị Tòa án Hiến pháp Thái Lan gồm 9 thẩm phán bãi nhiệm chức Thủ tướng vì vi phạm đạo đức.

Truyền thông chính thống Việt Nam có không ít tờ đã “hân hoan” chạy tít với cụm từ “phế truất” để thông tin về vụ mất chức của “nàng đẹp Thái”. Một số dư luận trên mạng gọi đó là “thái độ hằn học, hả hê”, vùi dập “liễu yếu đào tơ” (hỗng biết có phải là “gỡ gạc” cái vụ gã xăm trổ bị nữ võ sĩ MMA 28 tuổi hạ gục trong hầm chung cư Hà Nội gần đây). A Phủ thì ưng bụng cách dùng từ “bãi nhiệm” như báo Nhân Dân, Quân Đội Nhân Dân, SGGP, Tuổi Trẻ, VietNamNet,… đã dùng. Đành rằng “phế truất” (truất phế là từ gốc Hán) cũng có nghĩa là bãi bỏ, phế bỏ, cách chức, bãi chức… ai đó khỏi vị trí lãnh đạo; nhưng dùng từ “bãi nhiệm” nghe nó “hợp tai” hơn – nhứt là khi đây là một phụ nữ. Hơn nữa, “phế truất” thường dùng ở thời phong kiến, chỉ hành động loại ai đó khỏi ngai vàng, hay sau này là ghế lãnh tụ, phù hợp cho những nhân vật “có vấn đề”, từng chiếm đoạt ngôi vị hay tham quyền cố vị. Có lẽ nên nói rằng, dùng từ “phế truất” không phải là sai, nhưng chưa đúng chỗ. Từ “bãi nhiệm” phù hợp với những người được bầu cử hay bổ nhiệm.

Bà Paetongtarn Shinawatra do AI ChatGPT tạo. Thanks.

Tòa án Hiến pháp Thái Lan cho rằng bà Paetongtarn đã vi phạm các quy định hiến pháp về chuẩn mực đạo đức trong cuộc gọi bị rò rỉ với Chủ tịch Thượng viện Cambodia Hun Sen hôm 15-6-2025. Dù không bị kết luận là thiếu liêm chính, nhưng theo phán quyết, những phát ngôn của bà đã làm tổn hại đến “niềm tự hào của cương vị thủ tướng và của quốc gia”.

Trong cuộc điện đàm, hai bên đã thảo luận về những căng thẳng tại biên giới. Nhiều người cho rằng bà quá mềm mỏng với ông Hun Sen và làm tổn hại hình ảnh cùng lợi ích của Thái Lan khi gọi ông Hun Sen là “bác”, đồng thời được cho là đã chỉ trích một vị tướng quân đội Thái Lan phụ trách lực lượng biên giới (sau này, bà biện minh rằng đó chỉ là “kỹ thuật đàm phán”). Bà “ngây thơ chính trị” không ngờ cá “ông chú” lén lút (vì tự ý) ghi âm cuộc đàm thoại rồi sau đó đoạn ghi âm này bị tung lên mạng.

Bà Paetongtarn đã bị Tòa án Hiến pháp tạm đình chỉ chức vụ Thủ tướng từ ngày 1-7-2025 trong khi tòa xem xét vụ việc.

Vậy là bà Paetongtarn Shinawatra, Thủ tướng Thái Lan thứ 31, chỉ làm Thủ tướng có 1 năm 13 ngày lẻ (từ 16-8-2024 tới 29-8-2025). Bà là Thủ tướng Thái Lan thứ 5 bị Tòa án Hiến pháp bãi nhiệm trong vòng 17 năm qua.

Bà Paetongtarn Shinawatra, Thủ tướng trẻ tuổi nhất của Thái Lan (bà sinh ngày 21-8-1986), đã trở thành vị lãnh đạo thứ sáu có xuất thân hoặc được gia tộc Shinawatra hậu thuẫn bị quân đội hoặc tòa án buộc rời chức.

Riêng trong gia đình, bà như bị “cái huông chính trị” nó vận vào mình.

Ba của bà là ông Thaksin Shinawatra (sinh ngày 26-7-1949), là Thú tướng thứ 23 của Thái Lan, làm thủ tướng được 5 năm 222 ngày (từ 9-2-2001 đến ngày 19-9-2006). Ngày 19-9-2006, Quân đội Hoàng gia Thái Lan làm đảo chính và lật đổ chính phủ ông trong lúc ông đang tham gia cuộc họp Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc tại New York (Mỹ). Đảng Đảng Thai – Rak Thai của ông và bản thân ông bị cấm hoạt động chính trị. Thaksin từ đó sống lưu vong. Ông bị kết án vắng mặt hai năm tù vì lạm dụng quyền lực. Ông đã trở về Thái Lan lần thứ vào năm 2023 sau 15 năm sống lưu vong.

Cô ruột của bà là Yingluck Shinawatra, em gái út của ông Thaksin, là đắc cử Thủ tướng Thái Lan thứ 28 sau tổng tuyển cử năm 2011. Bà làm Thủ tướng được 2 năm 275 ngày (từ 5-8-2011 tới 7-5-2014). Bà Yingluck là nữ Thủ tướng đầu tiên của Thái Lan, và là Thủ tướng trẻ tuổi nhất trong hơn 60 năm (bà sinh ngày 21-6-1967, khi làm Thủ tướng 44 tuổi). Bà bị Tòa án Hiến pháp bãi chức Thủ tướng vào ngày 7-5-2014, với tội danh lạm quyền (do thuyên chuyển vi hiến Chủ tịch Hội đồng An ninh Quốc gia Thawil Pliensri vào năm 2011 để lấy chỗ cho một ủng hộ viên của Pheu Thai của bà). Ngày 8-5-2014, Ủy ban chống tham nhũng Quốc gia nhất trí truy tố Yingluck trong vụ án tham nhũng chương trình trợ giá gạo. Sau cuộc đảo chính quân sự tháng 5-2014, bà Yingluck bị bắt cùng với các bộ trưởng nội các và các nhà lãnh đạo chính trị của tất cả các đảng. Bà đã đóng tiền để tại ngoại (30.000 USD). Ngày 25-8-2017, Tòa án Tối cao Thái Lan đã phát lệnh bắt giữ bà Yingluck vì đã không đến hầu tòa dù trước đó luật sư của bà thông báo lý do vắng mặt tại tòa là vì bị đau tai và xin hoãn xét xử. Người ta thông báo bà đã lưu vong tại Dubai hai ngày trước khi Tòa án tối cao Thái Lan phát lệnh bắt giam bà. Bà sống lưu vong từ đó tới nay. Bà Yingluck có quốc tịch Thái Lan và quốc tịch Serbia.

Theo hãng tin Reuters và BBC ngày 29-8-2025, ngay sau khi Tòa án Hiến pháp Thái Lan ra quyết định bãi nhiệm, bà Paetongtarn Shinawatra cho biết trong cuộc điện đàm với cựu lãnh đạo Cambodia Hun Sen, bà chỉ mong bảo vệ lợi ích quốc gia và đã làm hết sức vì mục tiêu này. “Ý định của tôi là vì lợi ích của đất nước, không phải vì mục đích cá nhân, mà vì tính mạng của người dân, bao gồm cả dân thường và binh sĩ”, bà nói. Bà khẳng định bản thân hoàn toàn tôn trọng quy trình pháp lý và mong muốn duy trì sự ổn định cho đất nước.

Thôi nhé Paetongtarn Shinawatra, “trả dép nàng về”. Mong nàng an yên trong quãng đời còn lại. Cổ nhân phán quyết như đinh đóng cột “hồng nhan đa truân”, huống chi nàng đã đẹp lại còn giàu sang và tài giỏi. Hy vọng “quá tam ba bận” cho gia tộc Shinawatra. Lời khuyên duy nhất từ ta – một kẻ chỉ mê “chín chị” ái mộ nàng: “Hãy đó là một cơn ác mộng chính trị và hãy quên nó đi” mà vui sống với cuộc đời thực của mình.

A.P.