Bắt đầu từ ngày thứ Hai 7-4 tại những vùng xa xôi hẻo lánh và kéo dài tới tận thứ Hai 12-5-2014, cuộc tổng tuyển cử lần này ở Ấn Độ được coi là cuộc bầu cử lớn nhất xưa nay trên thế giới và là một trong những cuộc bỏ phiếu dài nhất (hơn 5 tuần). Kết quả tuyển cứ sẽ được công bố vào ngày 16-5.

Với số dân hơn 1,2 tỷ người (đứng thứ 2 thế giới, sau Trung Quốc – nước châu Á có hơn 1,3 tỷ người), Ấn Độ lần này có 815 triệu cử tri. Họ sẽ bầu ra nghị viện Lok Sabha (Viện Nhân dân) gồm 543 ghế.

Cuộc bỏ phiếu đã bắt đầu từ ngày 7-4 tại 2 bang nhỏ ở đông bắc, sau đó mở rộng tới vùng cao nguyên Himalaya ở miền bắc, các sa mạc ở miền tây và khu vực miền nam nhiệt đới trước khi kết thúc ở vùng bình nguyên đông nghẹt dân ở miền bắc.

Nổi bật lên trong cuộc tranh cử lần này là đảng Bharatiya Janata Party (BJP), một đảng đối lập theo chủ nghĩa dân tộc của người Hindi do Narendra Modi làm thủ lĩnh. Nó đã hứa hẹn làm trẻ hóa nền kinh tế và tạo ra nhiều công ăn việc làm cho người dân. Theo kết quả một cuộc thăm dò dư luận vừa được tổ chức thăm dò CSDS có uy tín ở Ấn Độ thực hiện, đảng BJP và các đồng minh có thể giành được nhiều ghế nhất, nhưng họ sẽ vẫn thiếu một đa số tuyệt đối ở Quốc hội. Triển vọng khả thi nhất là Ấn Độ sẽ có một chính phủ liên minh do BJP dẫn đầu.

Cuộc thăm dò dư luận cũng dự báo một sự thất bại nặng nề của đảng Quốc đại đang cầm quyền do các thế hệ của dòng họ Nehru-Gandhi nổi tiếng lãnh đạo. Nó phải trả giá sau khi Ấn Độ chịu một cuộc suy thoái kinh tế dài nhất lịch sử (từ thập niên 1980 tới nay), không đạt được kết quả trong phát triển đất nước và tạo ra công ăn việc làm ở một nước Nam Á có nửa số dân dưới 25 tuổi.

Nhưng thủ lĩnh đối lập Modi được nhiều người cho rằng sẽ là tân Thủ tướng Ấn Độ cũng gặp vấn đề. Ông bị đối thủ chính trị tố cáo đã thất bại để ngăn chặn hay thậm chí đã cổ vũ cho làn sóng bạo lực chống người Hồi giáo vào năm 2002 ở bang Gujarat, nơi lúc đó ông là thủ hiến bang. Có ít nhất 1.000 người chết trong đợt bạo động đó, hầu hết là người Hồi giáo. Tuy nhiên, Tòa án Tối cao đã điều tra và cho biết không tìm thấy chứng cứ về những lời cáo buộc đó.

Miền cực đông bắc Ấn Độ là một khu vực biên giới tuy màu mỡ nhưng lại kém phát triển. Ở đây có 8 bang nhưng chỉ có 27,4 triệu cử tri. Giới quan sát nói rằng đây sẽ là nơi để kiểm chứng những lời ông Modi hứa hẹn là sẽ phủ đầy Ấn Độ với những hệ thống xa lộ mới và những đoàn tàu hỏa cao tốc. Nó cũng là “tiền tuyến” để thử thách tinh thần dân tộc chủ nghĩa của ông khi nước láng giềng Trung Quốc lâu nay vẫn tranh chấp một số vùng lãnh thổ của Ấn Độ ở đây.

Jyotirmoy Sharma, nhà quản lý một xưởng chế biến trà ở làng Lahoal thuộc bang Assam, một trong 2 bang tổ chức bỏ phiếu đầu tiên vào ngày 7-4, nói rằng: “Modi là người tốt nhất cho chức vụ thủ tướng. Bởi vì chúng tôi cần các ngành công nghiệp có thể tạo ra nhiều công ăn việc làm.” Trong 2 lần tuyển cử vừa qua vào năm 2004 và 2009, ông đã bầu cho đảng Quốc đại, nhưng nay tràn trề thất vọng. Assam là bang trồng trà lớn nhất Ấn Độ nhưng cũng là một trong những bang có thu nhập bình quân đầu người thấp nhất nước, và giới trẻ lớn lên nếu không muốn làm công việc hái trà như cha ông mình thì phải bỏ xứ mà đi.

Rõ ràng, trong chiến dịch tranh cử, Modi và đảng BJP của ông đã đánh trúng điều mà người Ấn Độ quan tâm nhất và là cái mà đảng Quốc đại cầm quyền cho tới nay vẫn không mang lại được cho họ. Ở một đất nước rộng lớn và đông dân, đường sắt là phương tiện đi lại và vận chuyển quan trọng nhất. Lới hứa của Modi làm người ta nhớ tới cách mà Tổng thống Mỹ Barack Obama làm khi nhận được gói giải cứu kinh tế của Quốc hội là đầu tư mở mang hệ thống cầu đường – giải pháp vừa tạo ngay được nhiều việc làm cho lao động phổ thông, vừa tăng cường năng lực giao thông, vừa để lại cơ sở hạ tầng cho nhiều thế hệ sau.

Chưa hết, với đặc trưng theo chủ nghĩa dân tộc, đảng BJP hôm 7-4 còn hứa hẹn khi mình cầm quyền sẽ đưa ra xem xét lại học thuyết vũ khí hạt nhân mà lâu nay bị một số người chê là “yếu đuối”. Sau khi tiến hành một loạt các vụ thử hạt nhân hồi năm 1998, Ấn Độ đã trấn an thế giới với chính sách “không sử dụng đầu tiên” vũ khí hạt nhân. Trong khi đó, hai nước láng giềng lâu nay tranh chấp lãnh thổ với Ấn Độ là Trung Quốc và Pakistan đều sở hữu vũ khí hạt nhân. Đặc biệt là Pakistan, nước láng giềng là kẻ thù không đội trời chung của Ấn Độ. Giới quan sát nói rằng có lẽ do lần này tự tin vào chiến thắng và trước cách hành xử của Bắc Kinh với các nước láng giềng gần đây, đảng BJP mới mạnh dạn đụng chạm tới vấn đề nhạy cảm này, chứ trong lần tổng tuyển cử trước vào năm 2009, họ chẳng hề đả động tới.

Vùng đông bắc cũng là một trong vào căn cứ địa còn lại của đảng Quốc đại. Cuộc thăm dò dư luận của CSDS cho thấy khoảng một nửa cử tri của bang Assam vẫn còn trung thành với đảng này.

Cuộc tổng tuyển cử Ấn Độ chỉ mới khởi đi, còn gần 5 tuần nữa mới kết thúc. Vẫn còn quá sớm để biết ai sẽ là nhà lãnh đạo mới và chính phủ liên minh sẽ như thế nào?

PHẠM HỒNG PHƯỚC

(Saigon 12-4-2014)

Những phụ nữ nông dân đang lao động trước tấm biển tranh cử của đảng đối lập BJP có in hình thủ lĩnh Narendra Modi tại bang Uttar Pradesh (miền bắc Ấn Độ) ngày 6-4-2014.

Ông Narendra Modi, thủ ĩnh đảng BJP đối lập.

Những cổ động viên của đảng BJP ngày 6-4-2014.

Những người trung thành với đảng Quốc Đại ngày 6-4-2014.

Thủ tướng Ấn Độ Manmohan Singh (giữa) nhận quà lưu niệm truyền thống từ Thủ hiến bang Assam, Tarun Gogoi (phải) và nhà lãnh đạo đảng Quốc Đại Bhubaneswar Kalita tại Assam ngày 29-3-2014.