Giữa lúc tình hình biển Đông và biển Đen đang căng thẳng cực kỳ nguy hiểm có thể thiêu cháy của khu vực, hai người đứng đầu Trung Quốc và Nga – hai nước đang bị công luận quốc tế “chà xát” vì là “đương sự” gây hấn với 2 nước “anh em” của mình là Việt Nam và Ukraine đã gặp nhau tại thành phố Thượng Hải (Trung Quốc).

Ngày 20-5-2014, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã tới nơi phó hội cùng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Hai nhà lãnh đạo của hai nước lớn láng giềng từng có cả một lịch sử “nay này, mai khác” với nhau gặp nhau tất nhiên là để bàn chuyện đôi bên cùng có lợi. Hai ông đã chứng kiến việc ký kết hàng loạt văn kiện hợp tác song phương.

Một ngày trưóc khi sang Trung Quốc, Tổng thống Nga Putin tuyên bố: Nga coi quan hệ hợp tác với Trung Quốc là một ưu tiên hàng đầu và quan hệ giữa hai nước này đang ở giai đoạn “tốt nhất từ trước đến nay”. Trong một cuộc trả lời phỏng vấn dành cho báo chí Trung Quốc ngày 19-5, Tổng thống Putin nhấn mạnh: “Việc hình thành các mối quan hệ chặt chẽ hơn với Trung Quốc – người bạn tin cậy của chúng tôi (our trusted friend) – là ưu tiên trong chính sách đối ngoại vô điều kiện của Nga.”

Chẳng ai ngạc nhiên khi Nga – Trung bắt tay hữu hảo với nhau vào cái thời điểm cực kỳ nhạy cảm này khi họ đang cần hợp tác với nhau để tăng sức mạnh chống lại sức ép từ phương Tây do Mỹ cầm chịch. Âu đó cũng là lẽ đương nhiên, chỉ cầu mong những nước lớn đừng có giận cá chém thớt, trút giận xuống những nưóc láng giềng kém thế hơn mình hay mượn họ làm cớ mà diệu võ giương oai. Được vậy thì cho dù chưa thể “thiên hạ thái bình” thì cũng có thể “khu vực an hòa”.

Tâm điểm trong cuộc gặp thượng đỉnh Nga – Trung này là chuyện hợp tác khí đốt giữa 2 nước. Người Nga thậm chí đã liên hệ tới “Con đường tơ lụa” (silk road) là một hệ thống các con đường buôn bán nổi tiếng nối Trung Hoa với vùng Trung Á và châu Âu hàng ngàn năm trước với “con đường khí đốt vĩ đại” mà Nga và Trung Quốc đang kiến tạo. Ngày đầu tiên (20-5) của hai nhà lãnh đạo kết thúc mà hai bên vẫn chưa đạt được thỏa thuận về dầu khí, chủ yếu được nói là do Bắc Kinh muốn có giá thấp. Nhưng ngay hôm sau, Tập đoàn Dầu khí Nga Gazprom và Tập đoàn Dầu khí quốc gia Trung Quốc (CNPC) đã ký kết xong hợp đồng mua bán khí đốt, theo đó, Trung Quốc mua của Nga lượng khí đốt trị giá tới 400 tỷ USD trong vòng 30 năm. Đó là một thỏa thuận lịch sử của hai nước và sẽ có giá trị trói buộc cả hai lại với nhau “khít hơn, lâu hơn”. Với khách hàng “sộp” này (dù sao Trung Quốc cũng đang là nước có GDP lớn thứ 2 trên thế giới, chỉ sau Mỹ, nói nôm na là nhà giàu Number 2), Nga có rộng đường binh hơn khi dùng vũ khí khí đốt để đối phó với châu Âu, nơi trước nay đang được Nga cung cấp khoảng 30% nhu cầu khí đốt.

Trong chuyến thăm Trung Quốc này, Tổng thống Putin còn dự cuộc tập trận hải quân chung Trung – Nga mang tên “Tương tác hải quân”. Cuộc tập trận từ ngày 20 tới 26-5 diễn ra ngay tại vùng biển Hoa Đông đang có căng thẳng vì Trung Quốc tranh chấp nhóm đảo Senkaku lâu nay do Nhật Bản làm chủ. Nó cũng diễn ra khi Trung Quốc đang ngang nhiên đưa giàn khoan khổng lồ Haiyang 981 và hơn 100 tàu, kế cả tàu chiến có tên lửa, và máy bay tiêm kích vào sâu trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam ở biển Đông. Tất nhiên cuộc tập trận này đã được lên kế hoạch từ lâu, nhưng sự trùng hợp của nó với những sự kiện diễu võ giương oai kia khó làm người ta không lăn tăn. Thiệt ra, cuộc tập trận chung này không chỉ có ý nghĩa và tầm cỡ ở khu vực đó, nó muốn cho cả thế giới biết rằng từ nay Nga và Trung Quốc đã “đâu mạn tàu chiến” lại với nhau để cùng dọc ngang các đại dương, biển lớn, vịnh nhỏ.

Người Trung Quốc vốn cái truyền thống coi trọng chuyện ăn uống. Người phương Tây gặp nhau chào liền “khỏe không?”, còn người Hoa chào bằng câu hỏi thăm “ăn chưa?”. Vì lẽ đó, Chủ tịch Trung Quốc đã chiêu đãi Tổng thống Nga một bữa quốc yến vào tối 20-5-2014. Tôi chớ hiểu sao tờ nhật báo South China Morning Post của Hong Kong ngày 21-4-2014 lại đặt cái tít “có vấn đề” cho bài viết về bữa quốc yến này: “What Xi gave Putin for dinner: State banquet menu reveals belt-tightening at 4-star hotel bash”. Tạm dịch là “Món mà ông Tập đã cho ông Putin ăn tối: thực đơn quốc yến tiết lộ sự thắt lưng buộc bụng tại bữa ăn nhậu ở khách sạn 4 sao”. Có mấy cái chi tiết “hơi bị lạ” trong cái tít này. “Thắt lưng buộc bụng” là vì chẳng có món sơn hào hải vị kiểu bào ngư vi cá nào trong bữa tiệc. Tiệc lại diễn ra tại một khách sạn tầm trung “giác một chút”, chỉ có 4 sao thay vì 5 sao, 6 sao. Cái chữ “bash” mà tờ báo này dùng là một tiếng lóng (slang) để chỉ một bữa tiệc mà người ta uống rượu và gây huyên náo.

Ngay sau khi tiệc chiêu đãi kết thúc, báo địa phương Shanghai Morning Post đã phỏng vấn đầu bếp trưởng Su Dexing, người chỉ huy cuộc bày binh bố trận trên bàn tiệc này. Ông than: “9 đầu bếp cần chuẩn bị hơn 10 món ăn cho mỗi người trong tổng số 330 khách dự tiệc. Chúng tôi chịu sức ép chưa từng có.” Các đầu bếp này là của một khách sạn 4 sao ở Pudong, quận kinh doanh trung tâm của thành phố Thượng Hải.

Để chuẩn bị cho bữa tiệc này, khách sạn đã được đặt hàng từ hơn nửa năm trước. Yêu cầu là phải phục vụ các món đặc sản của miền nam sông Dương Tử, nơi cuộc họp cấp cao Trung – Nga diễn ra. Nhóm đầu bếp đã nhận được hàng trăm ” chỉ thị” và chỉnh sửa bản thảo thực đơn nhiều lần trước khi gút lại gồm 6 món khai vị, 1 món súp và 5 món ăn chính theo chủ đề của bữa quốc yến là “Con đường Tơ lụa”.

Khác với thông lệ xưa nay, chỉ vài giờ sau tiệc chiêu đãi, hãng thông tấn nhà nước Tân Hoa Xã đã cho công bố chi tiết thực đơn. Đó là:

– Các món khai vị.

– Súp bao tử cá hầm với nấm Nhật Matsutake.

– Tôm 2 mùi vị.

– Bò xào và om.

– Sò điệp chiên.

– Cá dẹp (flat-fish) với nước tương.

– Mướp hương xào với đậu tương xanh.

– Há cảo (dim-sum)

– Trái cây.

– Tráng miệng.

Các đầu bếp cũng được chỉ thị kết hợp các món ăn Trung Hoa với các gia vị phương Tây, như tiêu đen và ruợu brandy cho phù hợp với khẩu vị khách nước ngoài. Để cho phù hợp với chủ trương khắc khổ mà ông Tập Cận Bình đưa ra, các đầu bếp được chỉ đạo chủ yếu mua thực phẩm bán tại các chợ ở địa phương và tránh các món đắt tiền như bào ngư vi cá vốn là tâm điểm trong các yến tiệc Trung Hoa.

Tổng thống Putin được sắp ngồi bên cạnh Chủ tịch Tập Cận Bình và Đệ nhất phu nhân Trung Quốc Peng Liyuan trong bữa tiệc tối.

Có một tác phẩm điêu khắc bằng rau quả dài 1,2 mét tên là “Vạn lý Trường thành” được trang trí trên một chiếc bàn dài dành cho các vị nguyên thủ quốc gia. Các khách mời khác ngồi ở những chiếc bàn tròn nhỏ hơn.

Đầu bếp trưởng Su nói rằng các đầu bếp phải tính toán mọi việc chính xác từng giây vì các vị khách chỉ có thời gian 1 giờ 15 phút cho bữa tiệc để sau đó còn tới một nhà hát tại trung tâm của Puxi xem trình diễn nghệ thuật.

Sau bữa quốc yến do ông Tập Cận Bình chiêu đãi ông Putin, hãng tin Anh Reuters đã cho phát một tấm ảnh chụp ông Putin đang nhìn ngắm một cô phục vụ xinh như tiên giáng trần yểu điệu trong chiếc váy sườn xám trêu ngươi. Giàng ơi, cho dù là Tổng thống Nga, ông cũng là một người đàn ông. Là một người đã ba bốn lần lang thang ở Thượng Hải, tôi có thể minh chứng cho lời thiên hạ xưa nay kháo với nhau rằng: con gái Thượng Hải, cũng như ở miền Nam Trung Quốc, da trắng mịn, chân dài tới dưới vòng 2, là đệ nhất mỹ nhân Trung Hoa, nhất là khi các nàng mặc chiếc váy sườn xám vừa bộc lộ các đường cong cơ thể, vừa bị cố tình xẻ lên cao tới… mút mắt đàn ông.

 

PHẠM HỒNG PHƯỚC

(Saigon 22-5-2014)

+ Nguồn ảnh: Internet. Thanks.