phạm hồng phước » Goodbye 2012

Goodbye 2012 – Hello 2013

Posted by phphuoc on January 8, 2013 in BÀI VIẾT Comments Off

Thế là Tây phương đã goodbye một năm nhuận lộn xộn và Đông phương sửa soạn tiễn đưa con rồng Nhâm Thìn về núi cao. Đối với thế giới, những trứng rồng mới nở trong năm 2012 là những lãnh tụ mới đắc cử ở Bắc Hàn, Nam Hàn, Nhật Bản, Pháp, Trung Hoa, Nga, và Mỹ. Siêu sao xuất hiện nhiều như vậy cũng là điềm kỳ lạ. Đối với các bà mẹ Á Châu, những đứa con, mà họ cố tình đẻ ra trong năm rồng, mới thật sự là những tiểu kỳ long. Tất cả là nguồn hy vọng tốt và mọi người hoan hỷ đốt pháo bông chào hello 2013.

Nhưng không phải mọi người đều tích cực chia sẻ giấc mộng dưới hoa. Đối với những người thận trọng, họ thấy vườn hoa tuy mới, nhưng khách bước vào vẫn là những gã say xỉn cặp tay các nàng kinh tế khuyết tật của năm 2012. Thế giới không thiếu tài nguyên, nhưng thiếu điều kiện để lập ra bản thiết kế toàn cầu. Dân số Âu Châu xuống thấp đến mức báo động với tỷ lệ sanh (birth rate) 1,36% (The Economist, June, 30,2012). Nếu một bà mẹ Tây cả đời chỉ sinh ra 1 đứa con thì làm sao đủ nhân công để phát triển kinh tế. Vài quốc gia có vẻ sung túc, té ra họ sống nhờ cà thẻ credit card, tức tiền đi vay. Hi Lạp, nơi đầy thần linh, nay đã hết phép hoán chuyển ngày đáo hạn trả nợ. Hiện tại chẳng còn ai nể mặt thần Zeus cho Hi Lạp vay tiền. Tuy vậy chả ai dám cười Hi Lạp, vì thật sự quốc gia nào cũng thấy mình lạnh cẳng.

Nhưng hình như thế giới thích chú ý đến tình trạng của Mỹ nhiều hơn. Vậy cứ coi như Mỹ là một mô hình tiêu biểu cho sự lộn xộn của thế gian. Kể từ đầu năm cho đến hết năm 2012, lãnh thổ Mỹ là nơi tập trung đủ mọi kiểu thiên tai và nhân tai. Đông đất, mưa lụt, hạn hán, bão gió, bão tuyết, khủng hoảng kinh tế, chim cá chết hàng loạt, người chết vì súng đạn hay bằng bom… xảy ra nhiều hơn số ngón tay có thể đếm. Thảm sát ở Mỹ coi bộ dễ xảy ra vì 88,8 % thường dân có súng (Time. Jan. 14, 2013). Gần cuối năm cuốn phim “Innocence of Muslims” (Sự ngây thơ của dân Hồi) đã làm náo loạn các xứ Trung Đông. Báo Le Monde, Pháp, nhận xét mỉa mai, “một tên khùng ở Mỹ làm phim, một tên khùng ở Lybia nổ súng, chúng chẳng sao cả, nhưng nước Mỹ lãnh đủ.” Về mặt tài chính, đầu năm Mỹ có “nợ trần” (debt ceiling), cuối năm có “vực dốc tài chánh” (fiscal cliff). Những danh xưng độc này chỉ có ở Mỹ. Nợ trần là mức nợ tối đa mà luật cho phép chính phủ vay nợ. Nó là 16,4 ngàn tỉ dollar. Khốn nỗi Obama đã xài hết trơn rồi. Ông xin quốc hội sửa luật nâng cao mức nợ trần để chính phủ được vay thêm. Vực dốc tài chánh là hình ảnh nền tài chánh Mỹ từ đỉnh vách núi rơi xuống vực. Để có tiền trả nợ và cứu nguy kinh tế Obama phải giải bài toán đố. Sau đó ông “xạm” mặt tuyên bố: vào ngày 31-12-2012, thuế sẽ tự động tăng lên 600 tỉ dollar và tất cả mọi ngành sẽ bị cắt giảm ngân sách bằng nhau. Một cú búa thuế nặng ký như thế giáng xuống mà gọi là “vực dốc” thì thật là biết chơi trò thuật ngữ.

Bộ Quốc phòng sẽ lâm nguy nếu quĩ bị cắt nên họ đến thăm quốc hội bằng một vòng quĩ đạo khác. Tiếng ta gọi là “đi đêm”. Nghe nói họ đã được Hạ viện cứu mạng. Tối 31-12, dân Mỹ hồ hởi count down đón giao thừa rồi đốt pháo bông ầm ĩ ăn mừng năm mới. Dân “đen” chẳng quan tâm tới những việc ngoài tầm tay. Trên thực tế Mỹ là nước mắc nợ nhiều nhất trên thế giới ta bà này. Tính đến hôm nay (Jan.5-2013), món tiền nợ là 16.439.022.360.164,63 USD (hơn 16,4 ngàn tỉ). Đổ đồng mỗi người Mỹ mắc nợ 52.322,90 USD (báo cáo của US National Debt Clock). Tuy nhiên nhiều quốc gia vẫn tươi cười sẵn sàng cho Mỹ vay thêm. Dù kinh tế Mỹ có suy sụp cỡ nào, các chủ nợ vẫn tin vào khả năng hoán chuyển của Mỹ. Họ thích góp vốn ăn ké (theo George Friedman, The Next 100 Years).

Ít nhất trong năm 2012 cũng có một truyện tiếu lâm làm giảm tress mọi người. Đó là chuyện “biết rồi khổ lắm nói mãi”, vâng! ngày tận thế. Ngày này tính theo lịch Maya là ngày 21 tháng 12 năm 2012. Phụ họa thêm, cơ quan NASA cho biết một lưỡi lửa (solar flare) khổng lồ của mặt trời dài 160.000 mile (257.495 km, lớn hơn Trái đất) tung vào không gian và sẽ xóa hết các làn sóng điện tử của Trái đất. Vụ này xảy ra thật vào ngày 31 tháng 12, cột lửa tồn tại khoảng 4 tiếng đồng hồ, nhưng nó không thoát ra nổi vòng sức hút của mặt trời. Kết cục nó rơi trở lại vào mặt trời. (SPACE.com)

Thưa xếp em chỉ đủ chỗ khắc lịch đến năm 2012.
Ha! Thế nào cũng có ngày mấy mống nào đó bị lừa.

Nếu người Maya không thể biết trước số phận của mình sẽ bị người Tây Ban Nha tận diệt trong một tương lai gần (thế kỷ thứ 8), làm sao họ lại có thể nhìn xuyên suốt tương lai xa tới ngày thế giới bị tận diệt. Mấy tay tiên tri giả đời nay vô duyên “nổ” như vậy mà cũng có người tin.

Đối với dân Việt trên thế giới, năm nào cũng thế, ít ra là có vài người lãnh giải thưởng quốc tế. Tôi xin nêu ra ba lãnh vực tiêu biểu. Giữa năm, Viện Pháp quốc đã trao giải thưởng Cino del Duca năm 2012 cho giáo sư vật lý thiên văn Trịnh Xuân Thuận. Ông là một khoa học gia uyên bác và kỳ diệu. Hiện tại ông là giáo sư các Đại học Virginia ở Mỹ, Sorbonne và Polytechnique (Đại học Bách khoa) ở Pháp. Ông là người Mỹ gốc Việt nhưng lại viết sách đa số bằng tiếng Pháp. Chúng là những tác phẩm khoa học cao nói về vũ trụ nhưng diễn đạt bằng áng văn chương đậm màu triết lý. Ngay nhan đề sách đã mang ý vị thiền thi, như: The Secret Melody (Giai điệu Bí ẩn), Chaos and Harmony (Hỗn độn và Hài hòa), l’Infini dans la Paume de la Main (Cái Vô hạn trong lòng bàn tay), Les Voies de la Lumière (Những con đường của Ánh sáng).

Cuối năm nhà văn nữ Kim Thúy đoạt giải thưởng Canada’s Governor General’s Award, một giải thưởng văn học danh giá của Canada, dành cho tác phẩm Ru. Tác phẩm của cô viết tiếng Pháp theo trường phái “tân tiểu thuyết” (nouveau roman ). Tôi sẽ có dịp nói về trường phái này trong một bài viết khác. “Ru” tiếng Pháp là dòng suối nhỏ nhưng tiếng Việt là điệu ngâm nga dỗ con ngủ. Được hiểu là nỗi than thở của kiếp người. Tác phẩm này còn được nhiều giải thưởng khác và được 20 quốc gia phổ biến.

Cũng vào cuối năm, ông Tạ Trí Đức, 39 tuổi, đã đánh bại 5 ứng viên để đắc cử chức thị trưởng thành phố Westminster, ở miền Nam California. Một thành phố nổi tiếng của Việt kiều vì ở đó có trung tâm Little Saigon. “Đây là một bước tiến rất xa trong tiến trình hội nhập vào đời sống chính trị của người Việt” (VOA). Trong cuộc diễu hành, ông Đức và gia đình đều mặc y phục cổ truyền Việt Nam để vinh danh cội nguồn.

Năm tháng qua đi, cái còn lại và không bao giờ thay đổi là cái tinh thần trẻ trung, khôi hài, khám phá, tự trọng, và lạc quan của dân Mỹ. Đặc tính này bàng bạc trong đời sống thường ngày. Mẩu chuyện sau đây biểu lộ đặc tính ấy. Hằng năm vào ngày đầu năm, nước Mỹ có tục lệ diễu hành Hoa Hồng (Rose Parade) ở Pasadena, California. Năm nay, ngày 1-1-2013, trung sĩ Eric Pazz đã làm ngạc nhiên vợ, con trai Eric Pazz II, 4 tuổi, và cả nước Mỹ.

Công ty thực phẩm Natural Balance (Quân bình Tự nhiên) dàn dựng kịch bản bằng cách cho Miriam, vợ của Eric, trúng số với giải thưởng tham quan cuộc Diễu hành Hoa Hồng miễm phí. Miriam đã bay từ trại gia binh bên Đức qua Pasadena. Đồng thời Eric, đang ở Afghanistan, cũng chỉ được biết mình được tuyển chọn đại diện binh chủng tham dự buổi diễu hành. Khi chiếc xe hoa trên có chở Eric chạy tới chỗ vỉa hè nơi vợ và con đang đứng xem, xe ngừng lại. Eric được báo cho biết. Anh bèn lấy một bông hồng trên xe rồi bước xuống. Vợ con của anh cũng được báo cho biết. Họ sững sờ chạy tới ôm lấy nhau mừng mừng tủi tủi trong nước mắt. Eric Pazz trao cho vợ bông hoa hồng. Cả nước Mỹ xúc động. Eric đưa vợ con lên xe hoa vẫy tay chào dân chúng tiếp tục cuộc diễu hành. Đó là hình ảnh của yêu thương, của đoàn tụ, của hạnh phúc, của phục vụ, và là niềm hy vọng của năm 2013.