Tôi chớ hề viết lộn đâu. Đây không phải là “chân trời khoa học” mà ta thường nghe, chính xác là những “chân dài khoa học”.

Nếu ở ngoài đời, họ có thể đủ chuẩn là những người đẹp “chân dài tới nách”. Còn trong vòng chung kết Hội chợ Khoa học và Kỹ thuật ứng dụng Quốc tế Intel ISEF (International Science and Engineering Fair) 2013 tại Phoenix (bang Arizona) từ 12 tới 17-5-2013, họ là những nữ sinh trung học yêu khoa học và được Intel ISEF trân trọng gọi là những nhà khoa học trẻ.

Không thấy ban tổ chức cho biết trong số khoảng 1.500 nhà chung kết từ hơn 70 nước và vùng lãnh thổ dự Intel ISEF 2013 có bao nhiêu là nữ, nhưng tôi tận mắt nhìn thấy quá chừng là bóng hồng. Đó là điều đáng ngạc nhiên khi khoa học trước nay luôn được coi là khô khan và thường là vương quốc độc quyền của nam giới.

Chỉ nội việc họ lọt tới tận vòng chung kết toàn cầu này sau khi vượt qua những vòng thi tuyển gay go ở địa phương đã là một điều đáng để ngưỡng mộ. Vậy mà trong số những người đoạt các giải thưởng của Intel ISEF 2013, có rất nhiều “chân dài”. Thậm chí ở không ít bảng và giải thưởng, các bạn nữ chiếm đa số. Như trong số 18 bạn đoạt giải xuất sắc nhất trong từng bảng, có tới 10 bạn nữ. Các bạn nữ chiếm 2 trong số 3 bạn đoạt giải tưởng niệm Philip V. Streich, chiếm 2 trong 3 giải Khám phá Cách tân; chiếm 2 trong 3 giải SIYSS; chiếm tới 5 trong 6 giải nhất thuộc nhóm Các khoa học đời sống; chiếm 1 trong 2 giải thưởng của Hội Thiên văn học Mỹ và Thái Bình Dương; 1 trong 2 giải thưởng của tổ chức Sáng kiến Giải pháp Sinh tồn Walton của Đại học bang Arizona; chiếm 7 trong 8 giải thưởng của Đại học Drexel; chiếm toàn bộ 3 giải thưởng của Hội Nội tiết học; chiếm 2 trong 3 giải thưởng của hãng Google; chiếm toàn bộ 2 giải thưởng NTSEC của Hội chợ Khoa học Quốc tế Taiwan; chiếm 3 trong 5 giải thưởng Abdul-Aziz mang tên Quốc vương đầu tiên của Arập Saudi; chiếm toàn bộ 3 giải thưởng của Hội Giải phẫu Động vật sống quốc gia NAVS; chiếm 12 trong 20 giải thưởng của Hội Văn phòng đăng ký Phát minh và Thương hiệu. Và đặc biệt “chân dài khoa học” là 1 trong 2 người đoạt giải Nhà khoa học Trẻ của Intel Foundation – giải thưởng lớn thứ nhì của Intel ISEF trị giá tới 50.000 USD.

Ai nghĩ sao hỗng biết, tôi nghiệm ra rằng: Intel ISEF 2013 đã làm thay đổi cái nhìn về khoa học và về những người đẹp “chân dài tới óc”.

PHẠM HỒNG PHƯỚC

(Phoenix, Arizona 18-5-2013)